O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi munira Jo’raqulovna Allayeva, Ziyovuddin Zaynutdinovich Hakimov, Soloy Ro’zimamatovich Ismailov, Salohiddin Djo’rayevich Aminov, Tollibay Boltayevich Mustanov

Miotrop ta’sirli spazmolitiklar 
Bu guruh vositalari bronxlarning silliq mushaklariga bevosita ta’sir etib ularni 
bo‘shashtiradilar. Bronxolitik sifatida t e o f i l l i n va e u f i l l i n keng 
qo‘llanadi. 
Euphylline -
 
eng samarador miotrop spazmolitik hisoblanadi. Bu dori vosita 
teofillinning (1,3 -dimetilksantin) 1,2–etilendiamin bilan aralashmasidir. 
Bronxolitik ta’siridan tashqari eufillin kichik qon aylanish doirasida bosimni 
tushiradi, yurak, buyrak va bosh miyada qon aylanishini yaxshilaydi.Shu sababli 
peshob ajralishini oshiradi, yurakning sistolik va minutlik hajmini, miokard 
qisqarish kuchining ortishi hisobiga kuchaytiradi. Lekin miokardning O
2
ga 
bo‘lgan ehtiyojini ham oshiradi. Trombotsitlar agregatsiyasini keskin 
tormozlaydi. Eufillinning spazmolitik ta’siri asosan uning tarkibidagi teofillin 
bilan bog‘liq. Teofillin fosfodiesteraza faolligini susaytirib to‘qimalarda s-AMF 
miqdorini oshiradi, chunki teofillin metilksantinlar ichida fosfodiesteraza 
faolligini susaytiruchi eng kuchli dori vositadir. S-AMFni to‘planib qolishi 
hujayra ichida Ca
2+
ionlarining konsentratsiyasini kamaytiradi va Shu tufayli 
miozinni aktin bilan birlashishiga to‘sqinlik qiladi, silliq mushaklarning 
qisqarish kuchi keskin kamayadi. terapevtik dozalarda teofillin bronxlardagi 
adenozin retseptorlarini bloklaydi, semiz hujayralardan gistaminni ajralishini 
kamaytiradi. Eufillin MNSni qo‘zg‘atadi, diafragma va qovurg‘alararo 
mushaklar qisqarishini va o‘pkaning ventilyatsiyasini oshiradi. 

---

- 455 -
Qo‘llashga ko‘rsatmalar: kichik qon aylanish doirasida qon aylanishining 
yetishmovchiligi belgilari bilan kechuvchi bronxial astmada, bronxospazm va 
nafasning Cheyn-Stoks tipidagi buzilishi bilan kechuvchi yurak astmalarida, 
ateroskleroz tufayli yuzaga keluvchi bosh miya tomir krizlari xurujlarini bartaraf 
etish uchun, insultlarda bosh miya shishi, uning bosimini kamaytirish va qon 
aylanishni yaxshilash uchun. Hozirgi kunda teofillining davomli ta’sir 
ko‘rsatuvchi dori vositalari (8-12, 24 soat) mavjud: