Yo’nalishga kirish

Тuproq degradatsiyasi –
tuproq xossalarining barqaror yomonlashuvi, 
shuningdek, tabiiy yoki antropogen omillarning ta’siri natijasida unumdorligining 
pasayishi. Тuproq degradatsiyasi fizik (tuproq gidrofizik xossalarining 
yomonlashishi, tuproq profilining buzilishi), kimyoviy (tuproq kimyoviy 
xossalarining 
yomonlashishi, 
ozuqa 
elementlari 
zaxirasining 
kamayishi,
ikkilamchi sho’rlashish, ksenobiotiklar bilan ifloslanishi) va biologik (turlar rang - 
barangligining pasayishi, tuproq mezofaunasi har xil turlari va mikroorganizmlar 
optimal nisbatining buzilishi, tuproqning patogen va boshqa unga xos bo’lmagan 
mikroorganizmlar bilan ifloslanishi, sanitariya – epidemiologik ko’rsatkichlarning 
yomonlashishi) bo’ladi. Тuproq degradatsiyasiga qishloq xo’jalik faoliyati, 
o’rmonlarni ko’chirish va boshqalar sabab bo’ladi.
Тuproqning o’zini o’zi tozalashi –
tuproqda kechadigan migratsiya, parchalanish, 
aylanish jarayonlari natijasida tuproqni ifloslovchi modda miqdorining kamayishi.
Favqulodda vaziyat zonasi –
favqulodda vaziyat yuzaga kelgan xudud yoki 
akvatoriya. 
Favqulodda ekologik vaziyat zonasi –
xududning, xo’jalik va boshqa faoliyat 
natijasida, aholi salomatligiga, tabiiy ekologik tizimlar, o’simlik va hayvonlar 

---

genetik fondi holatiga xavf tug’diradigan, atrof tabiiy muhitda barqaror salbiy 
o’zgarishlar yuz beradigan qismi. 
Falokat zonasi –
favqulodda vaziyat zonasining, favqulodda vaziyatni bartaraf 
qilish uchun qo’shimcha tarzda, moddiy resurslar ajratilishini va yordam 
ko’rsatilishini talab etuvchi qismi. 
Fizik ifloslanish –
ekotizimga, uning fizik xossalari normadan chetga chiqishida 
ifodalanadigan energiya (issiqlik, yorug’lik, shovqin, vibratsiya, gravitatsiya, 
elektromagnit, radioaktiv nurlanishlar va sh.k.) manbalarning kiritilishi. Radiatsion, 
issiqlik, yorug’lik, shovqin, elektromagnit va boshqa turdagi fizik ifloslanish 
ajratiladi.