Radio jurnaliSTİKA

28
RADİOYAYIM. TEXNİKİ VƏRDİŞLƏR
RADİO İSTEHSALININ RƏQƏMSALLAŞDIRILMASI: KAğIZSIZ MEDİA 
III BÖLÜM
RADİO İSTEHSALININ RƏQƏMSALLAŞDIRILMASI: 
KAğIZSIZ MEDİA 
DİKTOFONLAR
Hazırda radio əməliyyatlarının əksər hissəsi 
rəqəmsaldır. Studiyalar kompüterləşib, diktofonlar 
bir tam hissədən ibarətdir (əvvəlki kimi ayrica lentə, 
kasetə və ya diskə ehtiyac yoxdur). İnternet də bu işdə 
yardımçıdır – olay yerinə studiyaya dönmədən belə 
yollanmaq olur. Artıq texniki montaj, ya da ssenarinin 
kağıza yazılması erasına da “daş dövrü” demək olar. 
Verilişlər bütünlüklə bilgisayarlarla düzənlənir. 
Hətta hadisə yerindən canlı yayıma çıxmaq üçün belə 
xüsusi radio avadanlığa və ya hansısa daşınması ağır, 
istifadəsi ondan da ağır olan qurğulara ehtiyac yoxdur. 
Skype, Google, Hangout, Facebook, Bambuser və ya 
onlayn canlı yayım (streaming) proqramları hər şeyi 
həll edir. Veriliş yığıldıqdan sonra yayım üçün bütün 
Rəqəmsal mexanizimli, səsin yazılma 
səviyyəsini göstərən, yaddaşı 50 
saatdan artıq olmalıdır. Şəkildəki Zoom 
diktofonu kimi səyyar diktofonlar 
həm daxili, həm də xarici mikrofonları 
ilə yüksək keyfiyyətli səsyazma 
qabiliyyətinə malik olur. Zoom-un 
yaddaş sistemi hər bir müsahibə, 
mövzuya görə ayrı-ayrılıqda qovluq 
açır, həm .wav, həm də mp3 formatında 
səs yaza bilir. Diktofon birbaşa 
kompüterə qoşulur və səsləri onun 
yaddaşından, sadəcə, sürüşdürüb 
montaj proqramına atmaq olar. Adətən, 
tablet və telefonlardan səyyar diktofon 
kimi istifadə daha asan və əlverişlidir.
məlumatları (bütün detalları – promolar, cinqllar) 
xüsusi proqramlaşdırılmış kompüterə yükləmək 
olar. Xüsusi proqram bütün materialları bir-birinin 
ardınca yayımlayacaq. Bircə qalır jurnalistin olayı 
peşəkarcasına çatdırması.
Xəbər otağının içi, adətən, bu cür qurulur - hər bir 
jurnalistin öz masası, telefonu, kompüteri olur. Hər 
bir kompüter studiyaya şəbəkə ilə bağlanır. Yəni 
səsini, müsahibəsini yazan reportyorun onu studiyada 
montaj etməsinə ehtiyac yoxdur. Reportyor istənilən 
nöqtədən səsi şəbəkədən götürüb montaj edə bilər. 
Bundan əlavə, hər bir xəbər redaksiyasında arxivin 
saxlanması üçün ümumi kompüter olur. Bu arxivə də 
hər bir kompüterdən giriş təmin olunur.
Mikrofon.
Hadisə yerindən reportaj hazırlamağa 
gedəndə, adətən, müsahibəyə yararlı mikrofonlar 
götürülür. Çünki diktofonlar onsuz da təbii səsləri öz 
daxili mikrofonları ilə yaza bilsələr də, heç də həmişə 
müsahibəni yazmağa yaramırlar.