Radio jurnaliSTİKA

SUAL: JURNALİST SUALLARINI NƏ ZAMAN 
SAXLAMAQ OLAR?
1. Çox əhəmiyyətli bir sualdırsa və müsahib
“hə”-“yox” cavabı veribsə
2. Sual müsahibin dediyinə aydınlıq 
gətirəcəksə.
LINK (bağlayıcı): 
ssenarinin iki səsi 
(sitatı) bir-birinə 
bağlayan hissəsidir. 
Bu, müsahibədən 
seçilmiş iki hissə 
arasında icmal 
kimi də verilə 
bilər (icmalda 
müsahibənin digər 
hissələrindəki 
faktlar, fikirlər 
qısaldılaraq verilir) 
və yaxud da iki və 
daha artıq müxtəlif 
müsahibələri 
ardıcıllıqla 
bağlamaqda da işə 
yarayır.
YADDA SAXLA!
Montaj zamanı bütün boşluqları da 
silmək qeyri-təbiilik yarada bilər. 
Danışığın təbiiliyini qorumaq üçün 
müsahibin nitqində olan qısa nəfəsalma, 
qısa fasilələri saxlamaq lazımdır. Yoxsa, 
dinləyicidə belə bir yanlış fikir yaranar ki, 
müsahib birnəfəsə danışır.
RADİONU ANLAMAQ /
VERİLİŞ MONTAJI
II BÖLÜM

---

19
MONTAJ PRAKTİKASI: İDEYA VƏ MƏZMUNUN 
MANİPULYASİYASI
Montajla bağlı bir nüansı həmişə yadında saxla - 
hər zaman çox səs yığırıq, amma lazım olanı və ən 
yaxşılarını seçirik. “Ən yaxşı” bu halda nə deməkdir?
- ən maraqlı
- ən rəngarəng
- ən aydın
- ən konkret
- ən orijinal
Bu imkan verəcək ki, sən dinləyiciyə az müddətdə çox 
şeyi, amma detallı çatdıra biləsən. Bu bir növ südü 
çalxalamağa bənzəyir. Çalxalandıqca yağı üzə çıxır. 
Reportyor da dinləyiciyə sanki yığdığı materialların 
“yağı”nı təqdim etməlidir. Bunun necə alınması həm 
təcrübədən, həm vərdişdən, həm də seçim zövqündən 
asılıdır. 
Montajda əsas məsələlərdən biri də mexaniki yox, 
yaradıcı montajın edilməsidir. Bunun üçün sənə 
lazımdır:
▪ Fərqli baxış
▪ Fərqli təqdimat
▪ Keçidləri uyğun, məntiqi ardıcıllıqla və səliqəli 
vermək, bir hissədən digərinə axıcı keçidi təmin 
etmək
▪ Açar və qıfıl – həmişə axtarışda ol və elə hadisə 
içində bunu həll et – sonradan bunu etmək çətin 
olur
Montajın doğru edilməməyi reportyorun bütün 
zəhmətini yerə vurur. Bunlar bir-birinə zəncir kimi 
bağlıdır.