T me/tuit students chanel kompyuter tarmoqlari 1 Ma'ruza

20, 21 -маърузалар: Клиент – сервер архитектуралари.Клиент – сервер ва 
peer to peer архитектуралари ва уларнинг тузилиши 
 

---

t.me/tuit_students_chanel 
Режа: 
1.
Клиент-сервер технологиясининг функ-ционал вазифалари 
2.
Клиент-сервер технологиясининг архитек-туралари
3.
Peer to peer архитектуралари ҳақида тушунчалар
"Клиент-сервер" архитектурасининг жорий этилиши оқибатида 
ахборотларни қайта ишла-нинг тақсимланган тизимлари пайдо бўла 
бошлади.
Маълумотлар омбори ва улардан фойдалана олиш кодини алоҳида 
серверлар кўринишида ажратиш имкони яратилди, шунингдек, ҳисоблашлар 
мэйнфреймли компьютер моделининг кўп авзалликлари ўзлаштирилди.
Маълумотлар омбори сервери ―клиент-сервер" тизимининг асосий 
компоненти ҳисобланади. У маълумотларни бошқариш бўйича барча 
ҳаракатлар комплексини амалга оширади.
Унинг функционал вазифалари қуйидагилар ҳисобланади:
локал тармоқ компьютерида ишлайдиган клиент иловаларидан олинган 
маълумотлар ва мета маълумотларни танлаш ва ўзгартиришга йўналтирилган 
сўровларини бажариш; 
маълумотларни сақлаш ва заҳира нусха кўчириш; 
маълумотлар омборидаги маълумотлар узатилишининг яхлитлигини 
сақлаш; 
фойдаланувчилар ҳуқуқлари ва имтиѐзларини текшириш асосида 
маълумотларга муаллифлаштирилган ҳолда киришни таъминлаш; 
операцияларни протоколлаштириш ва транзакциялар журналини 
юритиш 
Бу архитектуранинг бошқа авзаллиги серверда бизнес-қоидаларни 
(масалан, узатилиш яхлитлиги ѐки маълумотлар қийматларига қўйиладиган 
чегаралашларнинг қоидалари) сақлаш имконияти ҳисобланади, бу умумий 
маълумотлар базасидан фойдаланадиган турли Клиент иловаларида кодни 
такроран ишлатилишига йўл қўйилмаслигига имкон беради. 
Клиент-сервер" архитектурасини монолит архитектурадан бош фарқи 
тизимни иккита аниқ ажратилган стандарт даражаларга бўлиниши 
ҳисобланади: 
маълумотларни ташкил этиш ва сақлаш даражаси (файллар 
системасини ѐки маълумот базаларини шакллантирадиган жараѐнлар) - бу 
серверлар; 

---