Kompyuter arxitekturasi faniga kirish ushbu bobda quyidagilar bayon etilgan

XT 
(eXtended Technology qisqartmasi) 
yoki IBM 5160
 
(1983 yil).
 
IBM Personal Computer/AT yoki 
5170 
modeli, o‘tgan asrning oxiriga qadar 
qo‘llangan. (9-rasm). 
PS/2 (Personal System) — 
IBM 
kompaniyasining 1987 yildan buyon ishlab 
chiqariladigan Intel 80286 va Intel 80386 
protsessorlaridagi personal kompyuterlari. 2006 
yilda yaratilgan IBM System i 570 serveri. (10-
rasm). 
IBM kompaniyasi avtomatik ketma-ketlik 
bilan boshqariladigan kalkulyatorni Ikkinchi 
Jahon 
urushi 
paytida 
elektromexanik 
kompyuteri orqali o‘zining birinchi dasturiy ta’minotini taqdim etdi, bu vakuum 
trubkasiga asoslangan IBM 701, 1952 yilda 
IBM 305 RAMAC
 ni taqdim etdi.

---

1956 yilda kompaniya birinchi amaliy namunasini namoyish etadi va ko‘p 
o‘tmay IBM ning Artur L. Samuel Poughkeepsie, Nyu-York, laboratoriyalarida IBM 
704 orqli 1957 yilda 
FORTRAN
 ilmiy dasturlash tili ishlab chiqildi.
1963 yilda IBM xodimlari va kompyuterlari NASAga Merkuriy 
astronavtlarining 
orbital 
parvozlarini 
kuzatishda 
yordam 
berishdi. 
1960-
yillarning ikkinchi yarmida IBM kosmik 
tadqiqotlarni qo‘llab-quvvatlashni davom 
ettirdi, hamda 1965-yilda egizaklar 
parvozlari, 1966-yil Saturn-da va 1969-
yilda Oy missiyalarida qatnashdi. (11-
rasm). 
Michigan universiteti 1969 yilda ishlatilayotgan IBM System/360. 
1964 yil 7 aprelda IBM birinchi IBM System/360 kompyuter tizimi oilasini 
e’lon qildi. U yirik va kichik hajmdagi tijorat va ilmiy dasturlarning to‘liq 
assortimentini qamrab oldi, bu esa kompaniyalarga birinchi marta o‘zlarining 
dasturlarini qayta yozmasdan katta hisoblash qobiliyatiga ega modellarga o‘tishga 
imkon berdi. Undan keyin 1970 yilda IBM System/370, 360 va 370 birgalikda IBM 
mainframe dominant asosiy kompyuter va shu davrda va 1980-yillarning boshlarida 
sohada hisoblash platformasi hukmron bo‘lgan.