O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi o‘zbekiston respublikasi sog‘liqni saqlash vazirligi toshkent farmatsevtika instituti

Cninlikni aniqlash 
 
O’simlik xom ashyosining chinligi tashqi anatomo – diagnostik belgilari (mikroskopiya) 
va MTX da keltirilgan sifat reaktsiyalari asosida aniqlanadi. 
1. 
Xom ashyoning maydalik darajasini aniqlash.
Buning uchun xom ashyoning DF da 
ko’rsatilgan miqdori elakka solib elanadi. Sungra xom ashyoning elangan qismi tortiladi. Agar 
DUX 
Umumiy 
namuna olish 
O`rtacha 
namuna olish 
Analitik namuna 
olish 
Namlikni 
aniqlash 
Chinlikni aniqlash, 
maydalikni va yot 
moddalarni aniqlash 
Kulni, tasir etuvchi 
moddalar miqdorini 
aniqlash 
Jadval 
asosida 

---

63 
analitik namuna massasi 100 g dan ko’p bo’lsa 
±
0,1 g, 100 dan kam bo’lsa 
±
0,05 g aniqlikda 
tortiladi. Maydalangan xom ashyoning umumiy xom ashyodagi miqdori MTX da ko’rsatilgan 
bo’ladi. 
2. 
Aralashmalar miqdorini aniqlash.
Analitik namunaning elakda qolgan qismi toza tekis yuzaga 
solinib, pintset bilan undagi boshqa aralashmalar ajratiladi. Odatda aralashmaga quyidagilar 
kirishi mumkin. 
-
rangi uzgarib qolgan xom ashyo (koraygan, kungir rangdagi va rangsiz); 
-
o’simlikning boshqa MTX ko’rsatilmagan qismlari;
 
-
organiq aralashmalar (boshqa o’simlik qismlari);
 
-
mineral aralashmalar (tuproq, qum, tosh);
 
-
ombor zararkunandalari bor yoki yukligi xam aniqlanadi.
 
Ko’rsatilgan aralashmalarning xar bir turi ayrim – ayrim xolda 0,1 g aniqlikda (agar 
analitik namuna 100 g dan ortik bo’lsa 0,1 g, 100 g dan kam bo’lsa 
±
0,05 aniqlikda) tortilib, 
aralashmalarning ayrim turi X% dagi miqdori quyidagi formula yordamida xisoblanadi. 
m
1 
⋅
100 
X = 
m
2
m
2
– analitik namuna, g; 
m
1 
– aralashmalarning ogirligi, g; 
O’simlik xom ashyoning omborxona zararkunandalari
bilan zararlanganlik darajasini aniqlash