Tabiiy tolalarni dastlabki ishlash texnologiyasi (paxta) ta’lim yо‘nalishi negizidagi: 5A321201-Paxtani dastlabki ishlash va urug‘ tayyorlash texnologiyasi

---

О‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI 
 OLIY VA О‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI 
 
TOSHKENT TО‘QIMACHILIK VA YENGIL SANOAT INSTITUTI
5321200 – Tabiiy tolalarni dastlabki ishlash texnologiyasi (paxta) 
ta’lim yо‘nalishi negizidagi:
5A321201-Paxtani dastlabki ishlash va urug‘ tayyorlash 
texnologiyasi
 
magistratura mutaxassisliklariga kiruvchilar uchun maxsus 
(ixtisoslik) fanlaridan 
D A S T U R 
Toshkent - 2021 y. 
 

---

2 
Dastur 
5A321201-Paxtani 
dastlabki 
ishlash 
va 
urug‘ tayyorlash 
texnologiyasi magistratura mutaxassisligiga kiruvchilar uchun 5321200 – Tabiiy 
tolalarni dastlabki ishlash texnologiyasi 
(paxta)
ta’lim yо‘nalishining 2017/2018 
о‘quv yilida tasdiqlangan о‘quv rejalaridagi asosiy fanlar asosida tuzilgan. 
TUZUVCHILAR: 
N.A.Navruzov– TTESI Tabiiy tolalarni dastlabki ishlash 
texnologiyasi kafedrasi mudiri t.f.f.d. dotsent; 
M.A.Axmatov – TTESI Tabiiy tolalarni dastlabki ishlash 
texnologiyasi kafedrasi dotsenti, t.f.n., 
Dastur “Paxta sanoati texnologiyasi” fakultetining 2021 yil ___ iyundagi № 
__ son Kengashi yig‘ilishida muxokama qilingan va tasdiqlashga tavsiya etilgan. 

---

3 
KIRISH 
 
О‘zbekiston tо‘qimachilik va yengil sanoati mahsulotlarining asosiy xom-
ashyosi bо‘lgan-paxta tolasining ishlab chiqaruvchisidir. Paxta tozalash 
korxonalari tomonidan ishlab chiqarilayotgan mahsulotlarining sifat kо‘rsatkichlari 
standart talablari darajasida bо‘lishi, dunyo andozalariga mos kelishi jahonda 
haridorgir mahsulot bо‘lishining asosiy omili hisoblanadi. 
Sifatli mahsulot ishlab chiqarish uchun paxta tozalash sanoati tarkibidagi 
paxta tozalash korxonalarida quyidagi ishlar bajariladi: paxtani qabul qilib, saqlab, 
uni dastlabki ishlash jarayoniga beriladi va undan tayyor mahsulotlar-tola, chigit, 
momiq ishlab chikariladi. 
Paxtani dastlabki ishlash texnologiyasi quyidagi asosiy jarayonlarni о‘z 
ichiga oladi: 
-
chigitli paxtani quritish; 
-
chigitli paxtani mayda va yirik iflosliklardan tozalash; 
-
paxtani jinlash; 
-
chigitni linterlash; 
-
tola, momik va tolali chikindilarni tozalash va presslash toy shakliga 
keltirish; 
-
urug‘lik chigit tayyorlash. 
Ushbu jarayonlarni bajarish uchun paxta tozalash korxonalari va paxta 
tayyorlash punktlari texnologik mashina va uskunalar, gidropress qurilmasi, 
transport, mexanizatsiyalash moslamalari, arra ta’mirlash va energetika xо‘jaligi 
bilan jixozlanadi.