1-amaliy: Maktabda o‘rganiladigan geometrik tushunchalar sistemasi. O‘xshashlik. Aylana, doira, ko’pburchaklar

---

1-amaliy: 
Maktabda o‘rganiladigan geometrik tushunchalar sistemasi. 
O‘xshashlik. Aylana, doira, ko’pburchaklar
 
Geometriya - matematikaning ajralmas qismi bo`lib, matematika fanini 
rivojlanishida katta ahamiyatga egadir. 
Geometriyaga tegishli qadimiy manbalar qadimiy Misr matematikasining 
rivojlanishiga taaluqli bo`lib, u Rind va Moskva papiruslarida aks etgan.
Geometriya kursidagi eng sodda figuralarga nuqta, to`g`ri chiziq va ularning 
bo`laklari kiradi. Kesma va burchaklarni o`lchashning asosiy xossalari, ularning 
yig`indisi va ayirmasini o`lchash asboblari (chizg`ich va transportir) yordamida 
aniqlash o’rganiladi. 
A
B 
C 
D 
AB=4 sm 
CD=3 sm 
A 
D 
AB+CD=AD=7 sm 
AD=AB+CD=3sm+4sm=7sm. 
Ikkita burchakning yig`indisi qanday hossil qilinishi va uni transportir yordamida 
o`lchash: 
B D D С
B

AOB+

COD=

AOD
O A O C O A
B 
А

AOB <

COB

---

O C

AOB da AO, OB-burchakning tomonlari. O nuqta burchakning uchi. 
B D
N
O A O C O K
o`tkir

to`g`ri

o`tmas

0
90
ga teng burchak to`g`ri burchak deb ataladi.
To`g`ri burchakdan kichik burchak o`tkir burchak deb ataladi.
0
90
dan kata burchak o`tmas burchak deb ataladi. 
Ta`rif. Agar ikkita burchakning bitta tomoni umumiy, qolgan tomonlari to`ldiruvchi 
yarim to`g`ri chiziqlar bo`lsa, ular qo`shni burchaklar deyiladi. 
B 
AOB burchak BOC burchakka qo`shni burchaklar.
C O A
Teorema. Qo`shni burchaklarning yig`indisi 
0
180
ga teng.

AOB + 

BOC = 180
0
. 
Ta`rif. Agar ikki burchakdan birining tomonlari to`ldiruvchi yarim to`g`ri chiziqlari 
bo`lsa, bu ikki burchak vertikal burchaklar deyiladi.
S B 

AOB va 

SOD vertikal
O
burchaklardir. 
D A 

---

Teorema. Vertikal burchaklar teng. 

AOB = 

SOD.