К. М. Рафиков – Ўзбекистон касаба уюшмалари Федерацияси раиси

мезонлар 
асосида
Халқаро меҳнат бозори 
Умуммиллий меҳнат бозори 
Минтақавий меҳнат бозори 
Маҳаллий меҳнат бозори 
Рақобат 
белгиси 
бўйича
Мукаммал рақобат бозори 
Монопсония меҳнат бозори 
Касаба уюшмалари 
иштирокидаги меҳнат бозори 
Икки томонлама монопсония 
бозори 
Меҳнат 
муносабатлари 
ривожланиш 
даражаси 
бўйича
 
Тартибга солинадиган меҳнат 
бозори 
Ташкиллаштирилган меҳнат 
бозори 
Пинҳона меҳнат бозори
Касблар, 
меҳнат 
фаолиятининг 
турлари, ёш 
ва жинслар 
бўйича
Касблар ва меҳнат 
фаолиятининг турлари бўйича
Ёш ва жинс хусусиятлари 
бўйича 
Ички фирма меҳнат бозори 

---

96 
Монопсония меҳнат бозори.
Уни бир харидор монополияси бозори 
ҳам деб аташади. Меҳнат бозорининг мазкур моделида иш кучини харид 
қилувчи монопол кучга эга бўлади. Ушбу модель учун қуйидаги 
хусусиятлар хосдир: 
•
монопол харидор кучига эга фирмада иш билан бандлар меҳнатнинг 
муайян тури билан банд бўлган ходимларнинг асосий қисмини ташкил этади; 
•
меҳнатнинг мазкур тури жўғрофий омилларга кўра нисбатан 
ҳаракатчан бўлмайди ёки ходимлар иш топа олмасликлари сабабли янги 
касб-корни эгаллаш ёки малака оширишга мажбур; 
•
иш ҳақи даражаси қандай бўлишини монопол фирма белгилайди. 
Бунда фирма ёлланма ходимларга тўлайдиган иш ҳақининг ставкаси у 
томондан ёлланадиган ходимлар сонига бевосита боғлиқ бўлади.
Монопсония меҳнат бозорига кичик шаҳарлар ҳамда олисда 
жойлашган туманлардаги меҳнатга лаёқатли аҳоли учун асосий иш жойлари 
таклиф этадиган ягона корхона мавжудлиги хосдир. Агар маҳаллий меҳнат 
бозорида иш кучи харидори сифатида бир нечта (учта ёки тўртта) фирма 
монопол ҳуқуққа эга бўлса, бу олигопсония меҳнат бозори ҳисобланади.