Mikrobiologiya va immunologiya

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

87 
INFEKSIYA HAQIDA TA’LIMOT. 
Yuqumli kasalliklarning tirik qo‘zg‘atuvchilari to‘g‘risidagi fikr birinchi 
bo‘lib rim yozuvchilari asarlarida uchragan. Yangi eragacha Terrensiy Varron 
yuqumli kasalliklarning boshlanishiga “tirik” tabiatni rolini ta’kidlagan edi.
Toun qo‘zg‘atuvchisini 1659 yilda Kirkor “Soptagium vivum” atamasi bilan 
atagan edi. Kontaliy ta’limotining asosiy axvoli 16 asrda taniqli vrach D. 
Frakastoro tomonidan aniqroq ko‘rsatilib, quyidagi yuqish yo‘llarini aytib o‘tgan 
edi: yaqinlashish, har xil predmetlar orqali, masofada, havo orqali. 
“Infeksiya” so‘zi lotincha – “yuqtirish”, “iflos qilish” so‘zlaridan olingan. 
Atamani 1841 yilda Gufeland kiritgan. 
Infeksiya
deganda organizmga mikroorganizmlarni kirishi yoki u bilan 
yuqtirilishi, mikrob va organizm bilan bo‘lgan o‘zaro munosabat tushuniladi. 
Infeksion 
(yuqumli) kasalliklar
– patogen 
mikroorganizm 
moyil 
makroorganizmga tushib ko‘payishi, yuqumliligi, yashirin davrining borligi, 
qo‘zg‘atuvchiga organizmning reaksiyasi, siklik o‘tishi va kasallikdan so‘ng 
immunitetni shakllanishi bilan tavsiflanadigan bir guruh kasalliklardir. Ko‘pchilik 
yuqumli kasalliklar uchun umumiy belgi bo‘lib, zararlangan organizmdan soglom 
organizmga berilishi va ko‘pchilik orasidagi keng (epidemik) tarqalishi 
hisoblanadi.
Yuqumli kasalliklarni kelib chiqishi uchun uchta sharoit bo‘lishi shart: 
1. Patogen mikrobning bo‘lishi; 
2. Uni moyil makroorganizmga kirishi; 
3. Mikro va makroorganizmlarning o‘zaro munosabatda bo‘layotgan tashqi muxit 
sharoiti bo‘lishi kerak.