ittifoq shartnomasi
Sudlov
tizimi
Yagona
yagona va ikki tizimli
yagona sudlov tizimi
y°‘q
Hududi
Yagona
yagona. Chegarani
qo'riqlash yagonadir.
yagona hududi
b o ‘lmaydi
135
yagona valutasi
Valutasi
Yagona
Yagona
b o ‘lishi va b o ‘lm asligi
ham mumkin.
Manba: Farmanov R.F., To 'laganova N. О
Turdiyev M.T., Jo'rayev Q.A., Muham-
madiyev U N . Zamonaviy siyosatshunoslik: nazariya va amaliyot. О ‘quv qo ‘llanma.-T.,
2006
.).
Siyosiy idora usuli (siyosiy rejim )-davlatning alohida shakli
uchun xos bo‘lgan siyosiy munosabatlar, hokimiyat organlari tomoni
dan qo‘llaniladigan usul va vositalar, davlat hokimiyati va jamiyat
ning qaror topgan munosabatlari, mafkuraning hukmron shakllari,
ijtimoiy va sinfiy o‘zaro munosabatlar, siyosiy madaniyat va tafakkur
turlari-ning majmui.
Siyosiy rejim uchga bo‘Iinadi:
1. Demokratik rejim.
2. Totalitar rejim.
3. Avtoritar rejim.
Siyosiy rejimlarning turlari va ular o‘rtasidagi tafovutlar
№
Mezonlar
Demokratik
rejim
Totalitar rejim
Avtoritar re-
jim
1.
Qonunchilik
Qonunlaming
rivojlangan
tizimi
Qonunlar tizimi
juda oz
Qonunlar
tizim i juda
kam ishlab
chiqilgan
2.
Huquq va
erkinliklar
Qonun bilan
taqiqlanmagan
barcha nar-
salarga ruxsat
etilgan
Hokimiyat to
monidan belgi-
langan narsalar-
gagina ruxsat
berilgan
Siyosatga alo-
qasi bo‘lmagan
narsalargagina
ruxsat berilgan
3.
Davlat rah-
barining va-
kolatlari
Qonun bilan
qat’iy cheklan-
gan
Amalda chek-
lanmagan
A slida chek-
lanmagan
136
4.
Hokimi-
yatlarning
hoMinish
prinsipi
Am alga
oshirilgan
Rad qilinadi
Yuzaki e ’tirof
etiladi.
5.
Hokimiyat
ning vakillik
organlari
K eng doirada-
gi vakolatlarga
ega
Q o ‘g ‘irchoq
maqomida yoki
mavjud emas
Q o‘g ‘irchoq
maqomida
6.
Hokimiyat
ning mahal
liy organlari
vakolatlari
Eng yuqori
darajada
Eng kam dara
jada
N om igagina
keng
7.
Partiyalar
K o‘ppartiya-
viylik
Hukmron par
tiya davlat parti-
yasi hisoblanadi
Ommaviy
siyosiy yagona
partiya
8.
Mafkura
Siyosiy plyu-
ralizm (hurfi-
krlik)
Yagona mafkura
hukmronligi
Rasmiy yago
na mafkura
9.
Huquq-tarti-
bot organlari
Qonun bilan
qat’iy chega-
ralangan
Omm aviy siyo
siy qatag‘onlami
amalga oshiradi.
Yashirin
siyosiy qidiruv
amalga os-
hiriladi
10
Muxolifat
Oshkora faoli
yat k o ‘rsatadi
Taqiqlangan
Inkor qilinadi
Manba: Farmanov R.F., To'laganova N .O 'T u r d iy e v M.T., Jo'rayev Q.A., Muham-
m adiyev U N . Zamonaviy siyosatshunoslik: nazariya va amaliyot. О ‘quv qo ‘llanma.-T.,
2006
.)
Nazorat savol va topshiriqlari
1. Davlatga xos umumiy belgilar deganda nimani tushunasiz?
2. Davlatning vujudga kelishi haqidagi nazariyalar borasida qan
day fikrdasiz?
3. Davlat funksiyalari borasida qanday fikr bildira olasiz?
4. Davlat shakllari deganda nimani tushunasiz?
5. Monarxiyaga xos xususiyatlami sanab o ‘ting.
137
6. Prezidentlik va parlamentar respublikalar o‘rtasidagi asosiy
farqlami sanab o‘ting.
7. Konfederatsiya xos belgilami izohlab bering?
8. Unitar va federativ davlat o‘rtasidagi farqlami sanab o‘ting.
Mustaqil ish topshiriqlari
1.
“0 ‘zbekiston - huquqiy demokratik davlat” nomli doklad tay-
yorlab kelish.
Foydalaniladigan adabiyotlar
1. Asosiy adabiyotlar;
1.
Идиров У.Ю. Политология: укув кулланма.-Т. :ТошДШИ,
2013.
2.
К^иргизбоев М.
Сиёсатшунослик:
олий укув юрт
талабалари учун укув кулланма.-Т.: Янги аср авлоди, 2013.
3.
Aliyev В., Ergashev I., Hoshimov Т., Yuldashev О. Poli-
tologiya. (Darslik), -Т.: TDIU, 2010.
4.
Идиров У.Ю. Политология. Мавзуларини интерфаол
урганиш: укув-услубий кулланма.-Т.: ТошДШИ, 2010.
5.
Одилкориев Х.Т., Раззоков Д.Х. Сиёсатшунослик. Т.:
Укитувчи, 2008.
6.
Фармонов Р.Ф., Тулаганова Н.У., Турдиев М.Т., Жураев
К.А., Мухдммадиев У.Н. Замонавий сиёсатшунослик: назария ва
амалиёт. Укув кулланма.-Т., 2006.
7.
Отамуродов С., Эргашев И., Акромов Ш., Кодиров А.
Политология: укув кулланма.-Т., 2002.
8.
Муаллифлар гурух,и. Политология. Укув кулланма.
Т.АДодирий номидаги халк мероси нашриёт. “УАЖБНТ”
маркази, 2002.
9.
Тофуров
С.М.,
Х,айдаров А.А.,
Тулаганова Н.У.
Сиёсатшунослик асослари: укув кулланма -Т.: Алишер Навоий
номидаги Узбекистон миллий кутубхонасининг нашриёти;
Тошкент давлат шаркшунослик института, 2006.
10. Шаропов Ф.Ш. Сиёсатшунослик: Олий укув юрт
талабалари учун укув кулланма.-Т.Узбекистон, 1992.
138
11.
Roskin M.G., Cord R.L., Medeiros J.A., Jones W.S. Political
Science: An Introduction. New Jersey: Pearson, 2013.
Do'stlaringiz bilan baham: |