Сборник научных трудов по материалам Международной научно-практической

Annotation.
In the countries of the study, the study of the content of mathematics and 
science education in schools and factors related to the educational process, educational institution, 
teachers, students and their families will be continued. In addition to the international test, the 
school administration, students and teachers participating in the study will be interviewed. The data 
obtained will help to identify the factors influencing the test results, i.e. knowledge of students, and 
show the state of mathematics and natural sciences in the countries participating in the study. 
Key words.
International assessment, system, integration, logic and thinking, international 
studies. 
Vazirlar Maxkamasining 997-sonli qarorida quyidagi xalqaro baholash dasturlari bo‘yicha 
xalqaro tadqiqotlartashkil etilishi qayd etilgan: 
Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Ta’lim sifatini nazorat qilish davlat inspeksiyasi boshlig‘i 
Ulug‘bek Tashkenbayev hamda Ta’lim yutuqlarini baholash xalqaro assotsiatsiyasi (IEA — 
International Association for the Evaluation of Educational Achiyevement)ning Amsterdamdagi 
direktori Andrea Netton o‘rtasida O‘zbekistonning PIRLS-2021 baholash tizimida ishtirok etishi 
yuzasidan 25-yanvar kuni ilk rasmiy uchrashuv tashkil qilindi. 
Progress in International Reading and Literacy Study (PIRLS) — boshlang‘ich 4-sinf 
o‘quvchilarining matnni o‘qish va tushunish darajasini baholash uchun;
Trends in International Mathematics and Science Study (TIMSS) — 4 va 8-sinf 
o‘quvchilarining matematika va tabiiy yo‘nalishdagi fanlardan o‘zlashtirish darajasini baholash 
uchun; 
The Programme for International Student Assessment (PISA) — 15 yoshli o‘quvchilarning 
o‘qish, matematika va tabiiy yo‘nalishdagi fanlardan savodxonlik darajasini baholash uchun; 
The Teaching and Learning International Survey (TALIS) — rahbar va pedagog kadrlarning 
umumiy o‘rta ta’lim muassasalarida o‘qitish va ta’lim olish muhitini hamda o‘qituvchilarning ish 
sharoitlarini o‘rganish uchun.
PIRLS tadqiqotida50danortiqdavlatlarishtiroketibkelmoqda.
Mazkur 
xalqaro 
tadqiqotning 
maqsadi 
turli 
xil 
ta’lim 
tizimidan 
iborat
bo‘lgandavlatlardagiboshlang‘ichmaktabo‘quvchilariningmatnnio‘qishva qabul qilish bo‘yicha 
tayyorgarligi hamda o‘quvchilarning har xil yutuqlarga erishishga sabab bo‘luvchi ta’lim tizimidagi 
o‘ziga xos xususiyatlarni aniqlash va baholashda niborat. Albatta bunday tadqiqot xalq ta’limi 
sohasidagi ishchilar, olimlar, metodistlar, o‘qituvchilar, ota-onalar va jamoat vakillari uchun katta 
ahamiyatga egadir. 
PIRLS - (inglizcha –Progress in International Reading Literacy Study – matnni o‘qish va 
tushunish darajasini aniqlovchi xalqaro tadqiqot) mazkur xalqaro tadqiqotning maqsadi turli xil 
ta’lim tizimidan iborat bo‘lgan davlatlardi boshlang‘ich maktab o‘quvchilarining matnni o‘qish va 
qabul qilish bo‘yicha tayyorgarligi hamda o‘quvchilarning har xil yutuqlarga erishishga sabab 
bo‘luvchi ta’lim tizimidagi o‘ziga xos xususiyatlarni aniqlash va baholashdan iborat. Albatta 
bunday tadqiqot xalq ta’limi sohasidagi ishchilar, olimlar, metodistlar, o‘qituvchilar, ota-onalar va 
jamoat vakillari uchun katta ahamiyatga egadir. 
PIRLS tadqiqotlari Xalqaro ta’lim institutlari assotsiatsiyasi (IEA) tomonidan 
muvofiqlashtiriladi. PIRLS loyihasi to‘rtinchi sinf o‘quvchilarining o‘qish qobiliyatini rivojlantirish 
darajasini aniqlash bo‘yicha yetakchi xalqaro tadqiqotlar orasida. Xalqaro ekspertlar ta'kidlashicha, 
boshlang‘ich maktabda maktab o‘quvchilarining keyingi tarbiyasida muvaffaqiyat qozonish uchun 
poydevor qo‘yilgan. PIRLS tadqiqotining natijalari maktab o‘quvchilarining o‘qish va 
rivojlanishidagi muvaffaqiyatlarga (maktab va oilaning ta’lim resurslari, ota-onalarning qiziqishi va 
bolalarning o‘qish madaniyatini shakllantirishdagi ishtiroki va boshqalar) ta’sir ko‘rsatadigan 
omillarning regressiv tahlilini ta’minlaydi. PIRLS tadqiqotida 3 ta davr (2001, 2006, 2011) uchun 

---

BOSHLANG‘ICH TA’LIMGA XALQARO BAHOLASH DASTURLARINI JORIY ETISHNING ISTIQBOLLARI