Fanidan barcha bakalavriat ta’lim yo

ketmaganligini hisobga olib, nafas olish to’xtatishini yoki to’xtamaganligini, yurak 
faoliyatining juda pasayib ishlayotganligini yoki to’xtab qolishi mumkinligini 
hisobga olgan xolda, yordam ko’rsatishni tashkil qilish lozim. Bunda qo’yidagi 
choralar ko’riladi: elektr toki ta’sirini zudlik bilan to’xtatish, o’chirish, (quruq tayoq 
bilan olish, rezina qo’lqop bilan olish,) zarurat bo’lganda suniy nafas berish 
(og’izdan-og’izga, og’izdan-burunga yoki maxsus apparat yordamida), yurakning 
tashqiy massaji belgilangan usullar asosida hamda yurakka ta’sir etuvchi dori 
vositalarining (kordiamin, adrenalin, prednizolon). Ko’p sonli jaroxatlanish va 
kasallanishlarda shoshilinch tibbiy yordam ko’rsatish. 
 
Ma’lumki, baxtsiz xodisalar, falokat, tabiiy ofat va boshqalar vaqtida voqea 
sodir bo’lgan joyda ko’p sonli jaroxatlanganlar bo’ladi. Bunday xolatlarda tez 
yordam qanday tashkil qilinadi? Qanday yordam va u qanday ketma-ketlikda 
ko’rsatiladi? Bunday xollarda voqea sodir bo’lgan joyda tibbiyot xodimi yoki birinchi 
tibbiy yordam ko’rsatish ko’nikmalariga ega bo’lgan shaxs voqea oqibatlarini 
bartaraf qilish uchun qo’llaniladigan chora-tadbirlami o’tkazishbo’yicha javobgar 
bo’ladi. U hamma jaroxatlanganlarga yordam berilmaguncha yoki tez yordam 
brigadasi yetib kelmaguncha o’sha joyda qolishi kerak.
 
Bu xolatda hal qilinishi lozim bo’lgan asosiy masalalar quyidagilardan iborat: 
shikastlanish turi bo’yicha jaroxatlanganlar guruhlarini tashkil qilish, hayotiy 
ko’rsatmalar bo’yicha tez tibbiy yordam ko’rsatish, jaroxatlanganlarni tezkorlik 
bilan, ularning xolati va jaroxat i darajasiga qarab, navbat bilan davolash 
muassasasiga evakuatsiya qilish.
 
Jaroxatlanganlarga yordam ko’rsatishni tashkil qilish bo’yicha umumiy