Fanidan barcha bakalavriat ta’lim yo

yetkazish choralari ko’riladi. Badan lat yegan paytda yuza joylashgan to’qimalar 
va ichki organlar shikastlanishi mumkin. Yuza joylashgan yumshoq to’qimalar lat 
yeganini ko’rsatadigan alomatlar o’sha joyning ogo’rib. shishib chiqishi va unda 
qontalash paydo bo’lishidir. Birinchi tibbiy yordam ko’rsatilganida o’sha joyga 
bosib turadigan bog’lam qo’yib bog’lanadi, sovuq narsa bosilib tinch qoldiriladi. 
Yopiq shikastlanish haqida umumiy tushuncha.
Odam organizmiga tashqi 
faktorlar ta’sir etishi natijasida to’qimalar va organlar faoliyati buzilishi 
shikastlanish deyiladi. Ta’sir qiluvchi kuchlar bir necha xil bo’ladi: mexanik, 
termik, kimyoviy, elektrik, ruhiy ta’sirlar farqlanadi. Lekin, shikastlanishlarning 
aksariyati mexanik kuchning bevosita tasiri natijasida kelib chiqadi. Odatda, 
shikastlanishlar ochiq va vopiq bo’lishi mumkin. Teri va shilliq pardalar 
shikastlanmagan bo’lsa, yopiq shikast-lanish deyiladi. Bularga urilish, 
bo’g’imlarning cho’zilishi va suyaklarning shikastlanishi, to’qimalarning ezilishi 
kiradi. Suyaklarning shikastlanishida chiqiqlar eng ko’p uchraydi. 
Chiqiqiar deb -
bo’g’im ichidagi suyuq yuzalarining o’midan ko’chib 
qolishiga aytiladi. Bunda bo’g’im xaltasi yirtiladi. ba’zida paylar uzilib ketadi. 
Qo’l-oyoq bo’g’imlaridagi chiqiqlarning asosiy belgilari: bo’g’imning og’rib 
turishi, harakatlarning izdan chiqishi, bo’g’im shaklining o’zgarib qolishi, qo’l yoki 
oyoqning kalta tortib, majburiy bir xolatda turib qolishi kabi alomatlardir. 
Bo’g’inlardagi suyaklar chiqqan paytda qo’l yoki oyoq uni immobilizatsiya qilish 
yo’li bilan tinchlantiriladi. Yirik bo’g’imlardan-chanoq-son, tizza, yelka 
bo’g’imlari, shuningdek, umurtqalararo bo’g’imlardagi suyaklar chiqqan mahalda