Fanidan barcha bakalavriat ta’lim yo

(5 dan 30 daqiqagacha) harorat sekin ko’tariladi va 
fazaning oxirida tez ko’tariladi. Masalan, yopiq eshik va derazalardan xavoning 
etishmasligidan yong’in kichik miqyosda ketib, tutash bo’lib bunda issiqlik yig’ila 
borib, keyingi fazaning boshlanishini ta’minlaydi.
Ikkinchi fazada -
 alanga jadal tarqalib, harorat tez ko’tariladi (o’zining “max” 
qiymatiga erishadi). Bunda alanga inshoatning tashqari qismiga ham chiqishi 
kuzatiladi.
Uchinchi fazada -
 yonuvchi narsalarning yonib bo’lishi oqibatida haroratning 
pasayishi kuzatiladi.

---

155 
 
Yonishning fizik-kimyoviy asoslari! 
Yonuvchi modda bilan хavodagi kislorodning o’zaro ta’siri natijasida juda tez 
kechuvchi va ko’p miqdorda issiqlik ajralib chiquvchi kimyoviy reaktsiyaga 
yonish
 
deyiladi.
Ko’p хollarda yonish yonuvchi modda zarrachalarining nurlanishi bilan birga 
kechadi. Yong’in хosil bo’lishi va davom etishi uchun yonuvchi modda (qattiq, suyuq 
yoki gazsimon), oksidlovchi modda (oddiy sharoitda oksidlovchi modda vazifasini 
хavodagi kislorod o’tashi mumkin) va yondiruvchi manba (uchqun, ochiq alanga va 
cho’glangan narsa) mavjud bo’lishi kerak. Shuni aytish kerakki, хavodagi kislorod 
miqdori 15 % dan yuqori bo’lgandagina oksidlovchi vazifasini bajara oladi, undan 
past konsentratsiyada esa yonish sodir bo’lmaydi. Bundan tashqari, oksidlovchi 
modda vazifasini tegishli sharoitlarda xlor, brom, kaliy va boshqa moddalar хam 
o’tashi mumkin. 
Xavfliligi bo’yicha barcha modda va ashyolarni quyidagi turlarga bo’lish 
mumkin: yonmaydigan, yonish yoki yonish va portlash xavfi mavjud хamda portlash