O`zbekiston respublikasi oliy va o'rta

   Transport immobilizasiyasida quyidagilarga e'tibor berish lozim. 

    1.Shikastlangan organni zudlik bilan shinalash zarur. 

    2.Shina kiyim ustida qo’yiladi, chunki kiyimni yechish qo'shimcha shikastlashga 

olib kelishi mumkin. 

---

    3.Shinalanganda suyak turtib chiqib turgan joylarga (tupiq) oldin paxta qo’yib, 

so’ngra shinani doka yoki gips bilan bog’lanadi. 

    4.Shinalanadigan joyda jarohat qon oqayotgan bo'lsa, aseptik bog’lam qo'yiladi. 

    5.Shikastlangan joydan qon oqayotgan  bo'lsa,  oldin qon to'xtatuvchi    jgut 

qo'yib, keyin shinalanadi, lekin bint bilan o'ralmaydi, xamda jgut qo’yilgan vaqt 

belgilanadi. 

    6. Shina qo’yganda bint bilan juda siqib bog'latmaslik kerak, aks holda qon 

aylanishi buziladi. 

    7. Kun sovuq   bo'lsa, shina ustidan issiqroq   narsa   bilan o'rab chirmalanadi. 

Shinalanganda shinalar   juda katta   bo’lmasligi kerak, chunki   immobilizasiya 

foyda bermay, shikastlangan a'zo qimirlab   ketadi. 

   Tez yordam mashinalari, standart shinalar bilan jihozlangan. Son suyagi 

singanda Diterixs shinasi yaxshi tarnsport shinasi hisoblanadi, bu boldir-panja , 

tizza va chanoq -son bo’g'inlarini yaxshi immobilizasiyasi qilish imkonini beradi. 

Shina uzunligi oson o'zgartirsa bo'ladigan ikkita yog'och taxtakachdan va burmali 

taxta asosdan iborat. Bu shinani kiyim ustidan qo'yib, shina qo’yish taxta asosni 

kasal oyoq tovonni bintlashdan bosh (poyabzal yechilmaydi) lanadi. Shina uzunligi 

(uzun) qismi uchi qo'ltiqqa taqalib turishi, qarama-qarshi tomondagi uchi esa oyoq 

kaftidan 12-15 sm ga chiqib turishi kerak, shinaning ichki qismi uchi chotga 

taqalib turishi va bu ham oyoq kaftidan 12-15 smga chiqib turishi kerak. Yon 

tomondagi shinalarni avvalgiga taxta asos ilgagidan o'tkaziladi. Asos tagida shina 

qismlari ko'ndalang taxtacha bilan biriktiriladi. Shina qismlari ko'ndalang taxtacha 

bilan biriktirladi. Shina ko'krakka, qoringa, songa va boldirga tasma, ichak bint 

o'ramlari bilan mahkamlanadi. Taxta asosdan biriktiruvchi plankaga ikki qavat 

qilib pishiq chizimcha o'tkazib, uni burash yo'li bilan oyoq biroz cho’ziladi. 

   Boshqa tayyor taransport shinalaridan simdan yasalgan norvonsimon Kramer 

shinasi eng keng tarqalgan. Shinaning uzunligi 1m,eni 10-15 sm. Shinaga istalgan 

shaklni berish mumkin uzunroq shina tayyorlash zarur bo'lib qolganda 2-3 shinani 

birlashtirish mumkin. Bilak, panja, oyoq panjasini immobilizasiya qilish uchun 

ingichka yumshoq simdan yasalgan to'rsimon shina qo’llaniladi. Sim unga har 

qanday shakl berish imkonini beradi. Kramer shinasi 90 C ga bukilib, yelka bilan 

qo’shib bog'lanadi, bilak va qo'l panja bo’g’imlari shu tariqa harakatsizlantiradi. 

Yelkada shina qo'lining uchigacha yetkazilib, ro’molchaga osib qo'yiladi. 

   Yelka suyagi singanda Kramer  “zinapoyasimon shina” metal simdan yasalgani 

uchun ham oson egiladi, zanglamaydi, uch bo'g'imda yelka, bilak, qo'l panjalarida 

harakatsizlikni ta'minlash uchun qo’llaniladi. Buning uchun shina yaxshilab 

tekislanadi, egiladi va bemor panjasiga mahkamlanadi. Shinaning yuqori qismi 

sog' yelkada bo’lishi kerak. Fiksasiya bintlash yo'li bilan bajariladi. Qo'l ro'molcha 

vositasida osib qo’yiladi. Boldir suyaklari yoki pnevmatik shina (afzalligi yengil, 

kichik hajmli, rentgen nurini o'tkazuvchi, singan joyini yaxshi ko'rsa bo'ladi, 

manfiy tomoni esa son va yelka suyagi singanida ishlatib bo'lmaslik, qattiq 

emasligidandir) yordamida qilinadi. Qo'yishdan odin u oyoq shakliga keltiriladi va 

oyoq panjalarida sonning o'rta yoki yuqori qismiga qo’yiladi. Fiksasiya mustahkam 

bo'lishi uchun singan oyoqning ichki va tashqi tomonidan yoki  Kramer 

---

shinasining   kichikroq o'lchamdagilaridan bittadan katta shinani V -simon qilib 

bukib qo'yiladi va ustidan bint bilan o'raladi.