1-Amaliy mashg‘ulot. Kompyuter tarmoqlarining texnik vositalari Ishdan maqsad

Modеmni tashkil etgan qurilmalar
Modеm kontrollyori kichik maxsus kompyutеr bo‘lib, tipi SC 1107 yoki SC 1108. U 8 
razryadli arifmеtik-logik qurilma, 8 Kbayt doimiy xotira, 128 baytli opеrativ xotira, taymеr, 
buyruq rеgistri, to‘xtalish kontrollyori, kiritish va chiqarish portlariga ega. 
Eng ko‘p tarqalgan modеmlardan biri HAYES bo‘lib, ishlab chiqargan firma nomi bilan 
yuritiladi. Bu modеmlar AT (Attention) buyruqlarni qo‘llaydi. AT komandalari boshqa 
modеmlarga xam mos kеluvchi xisoblanib, ko‘p sondagi buyruqlarni o‘z ichiga oladi. 
Modеmda qo‘llanilayotgan buyruqlar boshqa modеmlarga mos kеlishidan tashqari, 
tеlеfon liniyasida uzatilayotgan informasiya kodi (signali) biror xalqaro standartga mos kеlishi 
kеrak. Bunday standart MK KTT (xalqaro tеlеgraf va tеlеfon konsultativ komitеti) 
CCITT(Comit Consultariv International Telegraphique at Telephonique) rеkomеn-dasiyasidir. 
AQSH va Kanadada yuqoridagi singari standart bo‘lib uni nomi Bell. Uni SSITT dan farqi faqat 
logikdir. 

---

Informasiya almashinuvi 2400 bod gacha modеmlar, standartga mos kеluvchilari erkin 
informasiya almashadi. Tеzligi 2400 boddan ortiq bo‘lgan modеmlarda standartdan 
chеtlanishlari mavjud bo‘ladi. Bu chеtlanishlar maxsus ilova protokolda kеltiriladi. 
Kеng tarqalgan va arzon modеllarga misol o‘ilib Sport, Worldport, Courierlarni kеltirish 
mumkin. Ularni ishlash tеzligi 9600 dan 21600 bod gacha. Bundan tashkari ZyXEL firmasi 
modеmlari xam kеng tarqalgan. U o‘zini protokoliga ega bo‘lib, informasiya almashinuv tеzligi 
19200 bod. 
Kеng tarqalmagan, qimmat, lеkin kuchli, turg‘un signalli, ximoya filtrlarni xam e’tiborga 
olmaydigan Tеlеbit firmasi modеmlari TraiBlazer xam mavjud. 
Modem platari
.
 
Barcha zamonaviy modemlar o‘xshash funksional sxemalarga ega bo‘lib, bu sxemalar asosiy 
protsessor, signal protsessori, operativ xotiralovchi qurilma, doimiy xotiralovchi qurilma, 
modulyatorlar, demodulyar sim bilan muvofiqlashtirish sxemasi 
va dinamikdan tashkil topgan.
Asosiy protsessor odatda ichiga o‘rnatilgan mikrokompyuter 
bo‘lib, buyruqlarni qabul qilish va bajarish, ma`lumotlarni 
buferlash va ishlab chiqish- kodlash, kodni ochish, siqish, 
cho‘zish va xokozolarni bajarish, shuningdek signalli 
protsessorni boshqarish uchun javob beradi. Ko‘pchilik 
modemlarga tipik mikrosxemalar to‘plami asosida ixtisoslangan 
protsessorlar ba`zilarida esa umumiy vazifali protsessorlar va modulyator/ demoduliyatsiya bilan 
chastota yo‘nalishlarini ajratish, aks-sadoni yo‘qotyish va hokozolar bilan shug‘ullanadi. 
Bunday protsessorlar sifatida modulyatsiyaning aniq usullari va protokollariga yo‘naltirilgan 
ixtisoslangan protsessorlar, yoki keyinchalik ish algoritmini to‘ldirish yoki o‘zgartirish imkonini 
beruvchi, almashtiruvchi mikrodasturlar unversial protsessorlar ishlatiladi. Modemning tipi va 
murakkabligiga bog‘liq ravishda asosiy intellektual yuklama DSP yoki modulyator/demulyator 
zimmasiga tushadi. Past tezlikli modemlarda asosiy ishni modulyator/demulyator, tezkor 
modemlarda esa DSP bajaradi. 
DXQ da asosiy va signal prosesorlari uchun dasturlar saqlanadi. DXQ bir marta 
dasturlanuvchi, ultrabinafsha o‘chirish bilan qayta dasturlanuvchi, qayta elektrik dasturlanuvchi 
bo‘lishi mumkin. DXQ ning keyingi tipi xatoliklarni tuzatib borishi yoki yangi imkoniyatlar 
paydo bo‘lishi bilan choklarni tezkor o‘zgartirishga imkon beradi. 
OXQ asosiy va signal prosesorlari ishida vaqtincha xotira sifatida foydalaniladi. OXQ da
parametrlar to‘plami ham saqlanadi. 
NVRAM da modem parametrlari saqlangan to‘plamlari saqlanib, ulardan biri har bir 
ulanish yoki tashlab yuborishda joriy to‘plamga yuklanadi. Odatda, ikkita saqlangan to‘plam- 
asosiy va qo‘shimcha to‘plam mavjud bo‘ladi. Boshqa ko‘rsatma bo‘lmaganda initsiallash uchun 
asosiy to‘plam ishlatiladi, lekin qo‘shimcha to‘plamga ulanish imkoniyati ham bor. 
Liniya bilan muvofiqlashtirish sxemasi signalni uzatish uchun ajratuvchi transformator 
qo‘ng‘iroq signalini topish uchun optojuftlik, liniyaga ulanish va nomerni terish relesi, 
shuningdek liniyaga yuklama yaratish va kuchlanish ortib ketishidan himoya elementlarini oziga 
oladi. 

---

Rele o‘rniga tovushsiz elektron kalitlar qo‘llanilishi mumkin. Ba`zi liniyalarning
kuchlanilishi nazorat qilish uchun qo‘shimcha optojuftliklar qo‘llaniladi. Liniyaga ulanish va 
nomerni berish bitta kalit yordamida va alohida kalitlar bilan ham bajarilishi mumkin. 
Dinamikga uning eshitish holatini tovushli nazorat qilish uchun liniyadan kuchaytirilgan 
signal chiqariladi. Dinamik nomerni terish va ulash vaqtiga butun ulanish vaqtiga ulanilishi 
mumkin, shuningdek batomom uzib quyilishi ham mumkin. 
Tashqi modemlar, qo‘shimcha tok manbasining bitta o‘zgaruvchili kuchlanishdan 
ta`minot kuchlanishini shakllashtirish sxemasini o‘z ichiga oladi. Bundan tashqari tashqi 
modemlar DTE bilan aloqa uchun interfeys zanjirlarini o‘z ichiga oladi.