Boshqaruv psixologiyasi

Zaxira kadr imijini amaliy jihatdan shakllantirish va rivojlantirish 
bosqichlari 
Zamonaviy fan imijni amaliy jihatdan rivojlantirish va shakllantirish istagida 
bo„lgan rahbarlikka da‟vogar (nomzod), ya‟ni zaxira kadrlar oldiga quyidagi 
o„nta
74
bosqichni aniqlashtirish masalasini qo„yadi: 
(1) 
O„zgarish kerakligini aniqlash
. Ichki tushunish hamda o„zgarish 
kerakligini asoslashga xizmat qiluvchi “ongli motivatsiya” zarur. Motivni anglash 
o„sishga intilishni kuchaytiradi, chunki inson motivlarsiz o„ziga zarur bo„lgan 
natijalarga erisha olmaydi. 
(2) 
Aniq maqsadlarni shakllantirish
. Ko„pincha o„zgarishlar ma‟lum 
maqsadlarga erishish uchun kerak bo„ladi. Ongli va aniq maqsadlarning o„zi bir 
turtkidir. Masalan, rahbar saylovlarda muvaffaqiyatli kurashish uchun omma 
oldida o„zini tutishni o„rganadi. 
(3) 
Haqiqiy imijni baholashning anglanganligi
. Amerikaliklarda shunday 
ibora bor: “Qayoqqa qarab harakat qilishni tushunish uchun, qayerda turganingni 
aniqlashing kerak”. Ko„pincha “imij ega”si ob‟yektiv haqiqatni aniqlashning 
uddasidan chiqa olmaydi. Lekin bu muammo psixodiagnostika usullari yordamida 
yechilishi mumkin. Bu o„rinda quyidagi omillarga e‟tibor berish zarur:
(a) rahbarning shaxsiy, boshqaruv hamda induvidual xususiyatlari (real imij);
(b) o„zini o„zi baholash – “o„z imiji”ning mavqei (pozitsiya) xususiyatlari;
(v) munosabatlardagi guruh namoyandalarining qabul qilish spesifikatsiyasini 
o„rganib bo„lingach, ular taklif etayotgan rahbarning ideal imijini aniqlashni tadqiq 
etish maqsadga muvofiqdir. 
(4) 
“Ideal imij”ni aniqlash
. Ushbu bosqich alohida “fikr liderlari” guruhi 
namoyandalarining tahlili orqali amalga oshiriladi (masalan, OAV vakillari). 
Ularning fikri o„z navbatida ommaviy “Men”ning shakllanishiga turtki beradi yoki 
sababchi bo„ladi. Agar teatr – bu hayot kuzgusi bo„lsa, OAV – kattalashtiruvchi 
oyna (lupa) hisoblanadi. 
74
Ҳайитов О.Э. Лавозимга даъвогар имиджини шакллантириш ва ривожлантириш босқичлари / 
Таълим менежменти. – 2008. – № 2 (18). – Б. 70–74. 

---

217 
(5)