O‘zbekiston respublikasi sog‘liqni saqlash vazirligi toshkent farmatsevtika instituti

12-Mavzu: Biofaol qo'shimchalar va kosmetsevtik vositalarni 
standartlash 
 Reja:
1.Biologik faol qo‘shimchalar (BFQ) ta’rifi. 
Muammoli savol tashlanadi 
Turli fikrlar tinglanadi 
Fikr-g’oyalar to’planadi 
Tahlil qilinadi 
Aniq va maqbul yеchimni topish 

---

51 
2.BFQ larning tasnifiy guruxlari. 
3.BFQlar tarkibiga kiruvchi asosiy komponentlar haqida tushuncha 
4.BFQlar tarkibini tashkil etuvchi yordamchi moddalar haqida ma’lumot. 
5.BFQ ning tibbiyotdagi ahamiyati 
6. Kosmetevtik vositalar tasnifi 
Biologik faol qo‘shimchalar (BFQ) ta’rifi. 
BFQ LAR AXAMIYATI 
BFQlarni qo‘llash zaruriyatiga oid faktorlar
: 
-
Atrof muxit ekologiyasini buzilishi;
-
Texnik uskunalar ѐrdamida amallab tozalangan suvni iste’mol qilish;
-
Doimiy shovqin sharoitida yashash;
-
Asabiylashish;
-
Vaqt almashishi, klimat o‘zgarishlari;
-
Fast fud va telebum;
-
Ratsionda muzlatilgan oziq-ovqatlar, yarimfabrikat maxsulotlarning qo‘llanilishi, 
tayѐrlanaѐtgan taomlarga otiqcha kulinar ishlov berilishi, maxsulotlarni muzlatish, 
konservalash, liofillash, kimѐviy angridientlar qo‘shilgan oziq-ovqatlarni istemol 
qilish
BFQ lar dorivor vosita sifatida
-
Tarkibdagi moddalarning organizmda turlari mavjudligi xisobiga toksiko-allergik 
reaksiyalar deyarli yo‘qligi;
-
Organizmga kerakli elementlar dozasining qat’iyan belgilanganligi;
-
BFQ lar tarkibida essensial elementlarning tarkibi muvofiqlashtirilganligi sababli ular 
ta’sir sinergizmi osonlik bilan amalga oshadi.
-
BFQ lar tarkibidagi qo‘shimcha moddalar asosiy BFM ning parchalanib, so‘rilishiga 
ijobiy ta’sir ko‘rsatadi. salbiy ta’sir deyarli kuzatilmaydi.
BFQlar ta’sir qilish mexanizmi
-
Organizmda metabolitik jaraѐnlar va neyrogumaral ta’sir ko‘rsatish xisobiga inson 
organizmining turli sistemalari funksiyasi regulyasiyasi;
-
Tananing adaptogen, reparativ, plastik xususiyatini oshirish;
-
Endo-ekzogen toksinlarni organizmda zararsizlantirib, chiqib ketishini ta’minlaydi;
-
Psixologik, 
fiziologik 
jixatdan 
butun 
organizmni 
muxofazalash 
xisobiga 
immunnologik samaraga erishiladi;
-
O‘tkir kechuvchi xastaliklarda qo‘llanilgan BFQlarning ayni shu vaqtda qo‘llanilgan 
sintetik preparatlarning zararli ta’sirini kamaytiradi. Rekonvalessensiya va remissiya 
davlida BFQ lar etakchi o‘rinni tutgan xolda xastalik asoratlarini butkul yo‘qolishiga 
ѐrdam beradi.
Biologik faol qo‘shimchalar inson organizmida xayot uchun zaruriy bo‘lgan vitaminlar, 
mikroelementlar defitsiti bartarf etishda , shuningdek etarli fiziologik zarur bo‘lgan miqdorini 
ta’minlovchi samarali vositalardir