Pedagogika 017, 4-son Bosh muharrir

тьң+ша ~ 
tїη+ša
(quloq 
sol), 
тең+шə
~ 
teη+šä
 
(tenglashtir) sо‘zlaridagi asos va affikslar munosabatini 
tahlil qila oladilar. Kо‘rinib turibdiki, u sifatdan ot yasaydi. 
1
Qarang: 
Тўйчибоев Б., Ҳасанов Б.
Ўзбек диалектологияси. – Тошкент: Абдулла Қодирий 
номидаги халқ мероси нашриёти, 2004. – Б. 58-60. 
2
Иброҳимов С.
Ўзбек тилининг Андижон шеваси. – Тошкент. Фан, 1967. – Б. 233. 

---

PEDAGOGIKA 
2017, 4-son
 
 
109 
-әкъ ~ 
äki
 
 
affiksi. Bu affiks о‘zbek adabiy tilida 
yuzaki, og‘zaki
sо‘zlarida 
qayd qilinadi. Turkiston shevasida muallifning qayd qilishicha, sirtdan, 
tashqaridan ma’nosini anglatuvchi 
сьртəкъ ~ 
sїrtäkъ
, 
yoddan so‘zi ma’nosini 
anglatuvchi 
йадəкъ
~ 
jadäki
(shimol. o‘zb. sh.) sо‘zlarida ham qо‘llanadiki, u, 
albatta, dialektal xarakter kasb etadi. Bu affiks singarmonizmga bо‘ysunmaydi, 
buning boisi u bir variantli affiksdir. U otdan sifat yasaydi. 
-чъл / чьл ~ 
čil / čїl
 
affiksi. Bu affiks ham muallifning shaxsiy kuzatuvi 
natijasida Turkiston shevasidan olindi. U с
өзчъл ~ 
sözčil
 
(mahmadona),
 уйxьчьл 
~ 
ujxїčїl
 
(uyquchi) sо‘zlarida uchraydi va otdan sifat yasaydi. 
-сəк / сақ ~ 
säk / saq
affiksi. Bu affiks ham darslikka birinchi marta 
kiritilyapti. U ham Turkiston shevasidagina qо‘llanadi: