Salayev ixtiyor baxtiyorovich xiva xonligining harbiy va mudofaa tizimi

X. Sodiqova.

Eksperiment o’tkazuvchi: 
 
 
TDPU Tarix o’qitish metodikasi
yo’nalishi 2-bosqich magistranti: ___________________
I.B.Salayev.
 
 

---

73 
ХULOSA. 
Mustaqillika erishganimizdan keyin jahonning eng qadimiy yurtlaridan biri 
bo’lgan Xorazmning uzoq o’tmishi, tarixini o’rganish va uni yoritish yangicha 
mazmunga ega bo’ldi. Bu ko’hna yurt tarixiga qiziqish uni har tomonlama 
o’rganish va yoritishga intilish jahonning ko’plab mamlakatlarida kuchli bo’lgan. 
Xorazm zaminida so’nggi bir necha asr davomida faoliyat ko’rsatgan va o’zbek 
davlatchilik tarixida sezilarli iz qoldirgan Xiva xonligining harbiy va mudofaa 
tizimi kam o’rganilgan mavzular qatoriga kiradi. Biz mazkur ilmiy tadqiqot 
ishimizda Xiva xonligining harbiy va mudofaa tizimi masalasini mahalliy hamda 
chet el tarixchilari manbalari, mavzuga oid ilmiy tadqiqotlarni tahlil etib quyidagi 
xulosalarga keldik: 
Birinchidan,
mavzuni tahlil etishda bir qator manbalardan, xususan 
Muhammad Yusuf Bayoniyning “Shajarayi Xorazmshohiy”, “Xorazm tarixi” 
asarlari, Abulg’ozi Baxodirxonning “Shajariyi turk”, Said Xomid Komyobning 
“Tavorix ul-xavonin”, Munis va Ogahiy Xorazm tarixiga oid bir necha asarlaridan 
Hamid Ziyoyevning “Turkistonda Rossiya tajovuzi va hukmronligiga qarshi 
kurash” ( XVIII asr – XX asr boshlari), “O’zbekistonning yangi tarixi” 1-tom, 
shuningdek rus muarrixlari Желябужскийнинг “Очерки о завоевании Хиви”, 
П.П.Ивановнинг “Очерки по истории Средней Азии (XVI средина ХIХ в)”, 
В.В.Бартолднинг “Отчѐт о поездки в Средню Азию с начную целю”,
А.Ф.Якуниннинг “Народы Средней Азии и России”, С.В.Жуковскийнинг 
“Сночение России с Бухарой и Хивой последнее трехсотлетие” boshqa bir 
qator asarlardan mavzuni tahlil etishda foydalandik. Bu asarlarda Xiva xonligining 
ijtimoiy, siyosiy, iqtisodiy va madaniy hayoti bilan bir qatorda xonlikning harbiy 
va mudofaa tizimi haqida ham qimmatli ma’lumotlar berilgan. Shunday ekan bu 
manbalar mavzuni tadqiq etishda asos bo’la oladi.