O’zbekiston respublikasi oliy va va o’rta maxsus ta’lim vazirligi muqimiy nomidagi qo'qon davlat pedagogika instituti biologiya o`qitish metodikasi kafedrasi

Masala va mashqlar echish jarayonida o’quvchilarning bilish faoliyatini tashkil 
etish shakllari 
Tashkil
etish shakli 
O’qituvchi faoliyati 
O’quvchilar faoliyati 
Yalpi 
ommaviy 
masala va 
mashqlar 
echish 
Masala va mashqlarning maqsadi, 
izohi va shartini ko’rgazmalilik 
asosida tushuntiradi, tayyor javob 
yoki shablonlar beriladi, sub’ekt-
ob’ekt munosabati vujudga keladi
Masala va mashqlarning maq-
sadini tinglaydi, eslab qoladi, 
masala 
va 
mashqlarni 
echishda tayyor javob yoki 
shablonlardan 
foydalaniladi, 
faoliyat sust bo’ladi.
Individual 
masala va 
mashqlar 
echish 
Har bir o’quvchiga tegishli masala 
va mashqlar tayyorlaydi va tavsiya 
etadi. Masala va mashqlar echimini 
o’quvchilar bilan hamkorlikda ish-
laydi. Sub’ekt-sub’ekt munosabatlari 
vujudga keladi. 
O’zlariga tegishli masala va 
mashqlarni 
bajaradi, 
o’z 
bilimi, kuchi va iqtidoriga 
bo’lgan ishonchi ortadi, bilish 
quvonchini his etadi 
Kichik 
guruhlarda 
masala va 
mashqlar 
echish 
Har bir kichik guruh uchun tegishli 
masala va mashqlar tayyorlaydi va 
tavsiya etadi. Masala va mashqlar 
echimini o’quvchilar bilan hamkor-
likda 
ishlaydi. 
Sub’ekt-sub’ekt 
munosabatlari vujudga keladi. 
Belgilangan 
masala 
va 
mashqlar echimini bajaradi, 
o’zaro hamkorlik vujudga 
keladi, o’zaro nazorat amalga 
oshadi, bilish quvonchini his 
etadi 
Shunday qilib, o’quvchilarning masala va mashqlar echish jarayonida bilish 
faoliyatini tashkil etish va boshqarish, mazkur faoliyatni maqsadga muvofiq tashkil 

---

10 
etish, uni loyihalash, maqsadni amalga oshirish yo’llarini belgilash, olingan natijani 
tahlil qilish, nazorat va baholash bosqichlaridan iborat bo’ladi