Konsensus xalqaro jurnali international journal of consensus

А.Файзуллаев
ундаги асосий уч векторга урғу беради. 
Биринчи вектор
– 
минтақавий вектор бўлиб, Ўзбекистон ўз қўшниларига кўпроқ эътибор бера бошлади, бу жуда 
тўғри ва «фундаментал муҳим» масаладир. 
Иккинчи вектор
– ҳамкорликнинг кўп томонлама 
шакли. Унинг фикрига кўра, дунёда икки томонлама даражада ҳал қилинмайдиган кўплаб 

---

KONSENSUS | CONSENSUS
№
2 | 2021
28 
муаммолар мавжуд. Бу атроф-муҳит, терроризм, халқаро савдо режими ва бошқалар билан 
боғлиқ муаммолар. Бунда эса яқин халқаро ҳамкорлик талаб этилади. Янгиланаётган ташқи 
сиёсатнинг 
учинчи вектори
– Ўзбекистон манфаатларига жавоб берадиган вазифаларнинг 
аниқ баён этилиши, халқаро даражада «янада ишончли» ҳаракат қилиш қобилиятидир[15].
Мазкур ғояни ривожлантирганимиз ҳолда, унга қўшимча сифатида яна битта 
вектор 
(тўртинчи вектор)
– «масъулиятли етакчилик» векторини ҳам қўшишимиз мумкин. 
Ўзбекистон сўнгги йилларда жаҳон ҳамжамиятида нафақат миллий манфаатларни, балки 
Марказий Осиёнинг умумий минтақавий манфаатларини ифодаловчиси сифатида намоён 
бўлмоқда. Бу, аввало, Ўзбекистоннинг минтақанинг энергия манбаларидан оқилона 
фойдаланиш, Орол денгизи билан боғлиқ экологик фожеа, Афғонистонда тинчлик ва 
осойишталикни ўрнатиш каби кўплаб халқаро ташаббусларида ўз аксини топмоқда.
Минтақавий сиёсий интеграция жараёнлари, ўз навбатида иқтисодий алоқаларнинг ҳам 
фаоллашувига ҳамда савдо кооперациясининг ривожланишига олиб келмоқда. Масалан, 2017-
2019 йилларда Ўзбекистон ташқи иқтисодий фаолиятини ривожлантиришнинг асосий 
йўналишлари экспорт салоҳиятини ошириш, хорижий инвестицияларни жалб қилиш 
кўламини кенгайтириш ва импорт ўрнини босувчи ишлаб чиқариш жараёнлари тобора 
чуқурлашиб борди. Давлат статистика қўмитаси маълумотларига кўра, мазкур даврда 
Ўзбекистоннинг Марказий Осиё мамлакатлари билан ташқи савдо айланмаси 2,9 баробар 
ошди, бу мамлакат савдо айланмасининг умумий қиймати ўсишидан юқори (Ўзбекистон 
ташқи савдо айланмасининг умумий ҳажми шу давр мобайнида 1,5 баробар ошган) бўлди. 
Натижада Марказий Осиё давлатларининг ташқи савдодаги ҳиссаси 2017 йилда 10,2% дан 
2019 йилда 19,1% гача ошган бўлиб, бу минтақалараро иқтисодий ҳамкорликни 
мустаҳкамлашдан далолат беради[16].