Po‘latlardan tayyorlangan (diametri 20-1500 mkm) simlar- dan ham foydalaniladi. Masalan, matritsa Al va uni qotish

 

---

108
3
-§. Moylovchi materiallar va ularning vazifasi
Ishqalanish yuzalarini moylashga xizmat qiluvchi mate-
riallar moylovchi materiallar deyiladi. Moylar detallarning 
korroziya bardoshligini oshirish, yeyilishni kamaytirish va 
ekspluatatsion muddatini uzaytirish uchun xizmat etadi. 
Moylar suyuq, qattiq va aralashma bo‘ladi. Suyuq moylarga 
mineral, o‘simlik, hayvon moylari kiradi. Mashinasozlikda 
ko‘p foydalaniladigan moy mineral moylardir. Ular bilan bir 
qatorda sovun aralashtirilgan qattiq moylar (solidol, tavot, 
texnik vazelin) dan ham foydalaniladi. 
Aralashmali moylarda sovundan tashqari grafit, talk, 
slyudalar ham bo‘ladi. Moylarni tanlashda ishqalanuvchi 
detallar konstruksiyasiga, ish sharoitiga (nagruzka, tempe-
ratura, muhit), o‘zaro ishqalanuvchi materiallarga qaraladi. 
Moylarning asosiy xarakteristikaga qovushoqligi, alanga-
lanish temperaturasi kiradi. Eng yuqori qovushoq moy 
mineral moyi bo‘lib, uning qovushoqligi 17–22 Pa dir.

---

109
15-jadval 
Material
Zichligi, 
g/sm
3
Cho‘zilishga 
puxtaligi, 
kgk/mm
2
Nisbiy 
uzayuvchanligi,
% 
Qattiqligi 
HB, 
kgk/mm
2
Zarbiy 
qovushoqligi, 
kgk/sm
2
Martens 
bo‘yicha
issiqlikka
chidamliligi
Termoplastik
Polietilen
Poliamid
Ftoroplast
Polivinil-xlorid
Organik shisha 
0,93 
1,1-1,4 
2,3 
1,5 
1,2-1,8 
0,8-1,4
5-10 
1,6-3,1 
5-7 
4 
100-300
100-300
250-450
250-400
4 
1,4-2,5
10-15 
3-4 
- 
17 
20-160
100-170 
100 
100 
20 
110 
80-120
260
170 
80-95 
Termoreaktiv plastmassalar
Fenolformaldegidlar 
Epoksidlar 
Poliefirlar 
Getinaks 
Tekstolit 
1,2-1,6
1,2-1,7
1,3-1,4
1,0-1,4
1,4 
1,5-3,5
2,8-7
4,2-7
8-10
6,5-10 
1-5
3-6 
2 
- 
1-3 
25-30 
- 
10-20
25-30
20-35 
1 gacha
1 gacha 
1
13-15
25-30 
125 
- 
- 
150
120 
109