B. S. Abdullaeva tdpu ilmiy ishlar va innovatsiyalar bo‘yicha prorektor

asosiy yo‘nalishlari
o‘zining dolzarbligi, ya’ni sohadagi muammolarning yechimiga qaratilganligi, uni amalga 
oshirishda aniq chora-tadbirlar belgilanganligi, belgilangan chora-tadbirlarni amalga oshirishda 
shaffoflikni ta’minlashga ustuvorlik berilganligi, maktabgacha ta’lim tizimiga qamrovni 
kengaytirishning turli shakllarini qo‘llab-quvvatlanilayotganligi, belgilangan chora-tadbirlarni o‘z 
vaqtida, sifatli va to‘laqonli boshqarish bo‘yicha vakolatli organlar faoliyatini baholash 
indikatorlari asosida olib borilishi Konsepsiyani amalga oshirishdan kutilayotgan natijaga 
erishishimizga asos bo‘ladi. 
Adabiyotlar: 
1.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2018 yil 30 sentyabrdagi “Maktabgacha ta’lim 
tizimini boshqarishni takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi PQ-3955-sonli qarori. 
2.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2019 yil 8 maydagi “O‘zbekiston 
Respublikasida maktabgacha ta’lim tizimini 2030 yilgacha rivojlantirish Konsepsiyasini 
tasdiqlash to‘g‘risida”gi RQ-4312-sonli qarori. 
3.
O‘zbekiston Respublikasining ilk va maktabgacha yoshdagi bolalarni rivojlantiriga 
qo‘yiladigan Davlat talablari. –T., 2018. 

---

406 
֍ 
–
 ֍ 
– 
֍ 
 
KOREYA BOG‘CHALARINING AFZALLIKLARI VA ULARDAN ANDOZA OLISH 
 
Yuldosheva F.M. 
Termiz davlat universiteti,
katta o‘qituvchi 
 
Bugungi kunda xorij tajribalaridan andoza olish, ijodiy yondashgan holda amaliyotga joriy 
etish, zamon talabiga mos ravishda meyyoriy hujjatlar, o‘quv-metodik adabiyotlar, o‘quv-metodik 
majmualarni ishlab chiqish, ilg‘or xorijiy tajriba asosida maktabgacha ta’lim muassasalarining 
rahbar va mutaxassislarida zamonaviy menejment va pedagogik texnologiyalar bo‘yicha sohaga 
oid bilimlar va ko‘nikmalarni shakllantirish vazifalari dolzarb masalalar sirasiga kiritilmoqda. Shu 
bois mamlakatimizda maktabgacha ta’lim tizimini tubdan takomillashtirish yuzasidan farmon va 
qarorlar qabul qilindi. 
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2016 yil 29 dekabrdagi “2017-2021 yillarda 
maktabgacha ta’lim tizimini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi PQ-2707-
sonli, 2017 yil 9 sentabrdagi “Maktabgacha ta’lim tizimini tubdan takomillashtirish chora-
tadbirlari to‘g‘risida”gi PQ-3261-sonli qarorlari, 2017 yil 30 sentabrdagi “Maktabgacha ta’lim 
tizimi boshqaruvini tubdan takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi PF-5198-sonli 
Farmoyishi shular jumlasidandir.
Koreya davlati maktabgacha ta’lim tizimi faoliyatining ijobiy, o‘zimizga qulay tomonlari 
mavjud bo‘lib, ushbu afzalliklarni O‘zbekiston maktabgacha sohasiga tadbiq etish mumkin. 
Koreyada bolalar uchun barcha qulayliklar yaratilgan, ota-onalar ta’limga juda jiddiy munosabatda 
bo‘lishadi. Bolaligidanoq ta’limga katta e’tibor qaratiladi, chunki, ma’lumotsiz kishilar ish topa 
olishmaydi. 
Oiladagi bolaga barcha aqliy kuch, barcha moddiy imkoniyatlar beriladi, koreyscha 
tarbiyaning asosi keksalarga hurmat va mehnatni sevishdir. Ota-onasi ishlamasa ham bolalarni 
maktabgacha ta’lim muassasasiga yuborish odat tusiga kirgan. Koreyalik bolalar 2-3 yoshdan 
boshlab o‘qish, sanash, musiqa, balet va rasm chizishni o‘rganishni boshlaydilar. Bolalar 
bog‘chalari o‘qituvchilari koreys va umumiy rivojlanish darslarini olib borishadi. Musiqa, ingliz 
tili, jismoniy tarbiya, balet, chizmachilik mashg‘ulotlarini esa tashqaridan taklif qilingan 
mutaxassislar olib borishadi. Mashg‘ulotlar 20 daqiqa davom etadi. Maktabgacha ta’lim 
muassasasidan bolalar hayvonot bog‘iga, muzeylarga yoki sport majmualariga muntazam ravishda 
olib boriladi, shuningdek, turli xil sayohatlarga olib chiqiladi. Ushbu sayohatlar maktabgacha 
ta’lim dasturiga kiritilgan. Koreyada, hatto safar paytida ham hamma narsa puxta rejalashtirilgan. 
Bolalarga bo‘sh vaqt berilmaydi, ular tarbiyachi tomonidan tuzilgan dasturga qat’iy rioya 
qilishadi. 
Bolalar muassasasi tarbiyachilari samimiy va sabrli bo‘lishadi, bolalarga baqirishmaydi 
hamda bolalar bilan uchrashganda, o‘pishadi, quchoqlashadi va ularni ko‘rishdan xursand 
ekanliklarini har jihatdan namoyish etishadi. Shu bilan birga, bolalarni tinglaydilar va 
ekskursiyalarda yonma-yon turishadi. 
Koreyslar uchun, yuqorida aytib o‘tganimdek, ta’lim, avvalambor, birinchi o‘rinda turadi, 
shuning uchun maktabgacha ta’lim muassasasining sifati ularda a’lo darajada, maktabgacha ta’lim 
muassasasining qanchalik yaxshi ekanligi o‘rgatiladigan dasturining xilma xilligiga qarab 
baholanadi. Maktabgacha ta’lim muassasasida bolalarga ijodkorlikning to‘liq erkinligi beriladi. 
Koreyadagi maktabgacha ta’lim erta rivojlanishiga qaratilgan bo‘lib, ikki yoshdan uch yoshgacha 
bolalarni nafaqat ona tilida, balki ingliz tilida ham yozishga va o‘qishga o‘rgatishadi. Xuddi shu 
yoshda, bolalar matematikaning asoslari bilan tanishadilar. Uyda jismoniy tarbiya va musiqiy 
ta’limga katta e’tibor berilishi juda katta vazifalarni bajaradi. 
Ingliz tili darslarida bolalarga nafaqat individual so‘zlar va iboralarni tarjima qilish, balki 
chet tilida fikrlarni ifoda etish o‘rgatiladi. Tabiat darslarida ular hayvonlar va hasharotlar, 

---

407 
o‘zgaruvchan fasllar haqida qiziqarli tarzda so‘zlaydilar. Turli fanlarni o‘rganish nafaqat katta 
miqdordagi bilimlarni to‘plash bilan cheklanib qolmay, balki qiziqish uyg‘otish va ilmiy fanlarga 
qiziqish uyg‘otadi. Maktabgacha tarbiya mashg‘ulotlarining sport qismi mushaklarni kuchaytirish, 
muvozanatni rivojlantirish va jamoaviy o‘yin ko‘nikmalarini o‘rgatishga qaratilgan. Bolalar 
o‘rganadigan qo‘shiqlar ma’rifiy ahamiyatga ega. Bolalarga ota-onalar va tarbiyachilarni tinglash, 
to‘g‘ri ovqatlanish, tishlarini yuvish, o‘zini ozoda tutish kabi muhim narsalar haqida tushunchalar 
beriladi. 
Bolalarga xavfsizlik asoslari juda puxta o‘rgatiladi. Har bir koreys bolasi yong‘in bo‘lsa 
qaerga qo‘ng‘iroq qilishini va tez yordamni qanday chaqirishni biladi. Maktabgacha ta’lim 
muassasasida guruhlar kichik – har bir tarbiyachiga 10 tagacha bola, bu har bir bo‘limga maksimal 
darajada e’tibor berishga yordam beradi. Koreyadagi maktabgacha muassasalarda ota-onalar bilan 
muntazam suhbatlar o‘tkazish odat tusiga kiradi.
Bolalar maktabga borganda, ular allaqachon ingliz va koreys tillarida yozishni va o‘qishni 
biladilar. Bolalar ingliz tilida o‘qitish tizimiga ega bo‘lgan xususiy maktabgacha ta’lim 
muassasasiga boradilar. Ushbu maktabgacha ta’lim muassasalarining o‘ziga xos xususiyati 
shundaki, ular bolalar bilan faqat ingliz tilida, ham sinfda, ham tashqarida muloqot qilishadi. 
Maktabgacha ta’lim muassasasidagi barcha kun ingliz tilida so‘zlashadigan muhitda o‘tadi. Yaqin 
vaqtgacha ushbu maktabgacha ta’lim muassasalarida bolalar ingliz va koreys tillarini aralashtirib 
gapirishgan.
Shuningdek, bolalar maktabgacha ta’lim muassasalariga maxsus birktirilgan avtobuslarda 
olib kelinadi. 3-4 yoshli bolalar stullarga o‘tirishadi va mahkamlanadi, chaqaloqlar maxsus bolalar 
o‘rindiqlariga joylashtiriladi.
Yuqoridagi fikrlardan kelib chiqib shunday xulosa qilish mumkinki, koreya ta’lim 
muassasalarida nafaqat ta’limga, balki tarbiyaga ham alohida e’tibor qaratiladi. Asosiy andoza 
olishimiz bo‘lgan jihat shundan iboratki, koreyada bolalarga ortiqcha bosim o‘tkazmaydi, 
uyaltirmaydi, balki bolakaylarning hissiyotlarini uyg‘otadi.