Materialshunoslik va yangi materiallar texnologiyasi

Bosim ostida ishlov berilgan va yumshatilgan misning strukturasining sxemasi 
Bosim ostida ishlov berilgan misning mexanik xossalari quyidagicha: 
B
r
= 240
MPa; 
B
0,2
= 50 Mpa ; 
%
45


Misdan ko’pincha elektr o’tkazuvchan material sifatida (struktura) foydalaniladi.
 
 
Latun 
Latun deb misning rux bilan qotishmasiga aytiladi. Amalda tarkibida 45 % gacha rux 
bo’lgan qotishmalar ishlatiladi. 
Latunlar “L” xarfi bilan va undan keyin yoziladigan, latundagi misning miqdorini 
bildiradigan sonlar bilan belgilanadi. Masalan: L 60 markali latunning tarkibida misning miqdori 
60 % ni tashkil qiladi. 

---

140 
Latunlar ikki turga bo’linadi: 
a) Quyma latunlar 
b) Bosim ostida ishlov beriladigan latunlar. 
Bosim ostida ishlov beriladigan latunlar.
Bu latunlar ikki turga bo’linadi: 
α
- latunlar. Bu latunlarning tarkibida ruxning miqdori 39 % gacha bo’lib, ularning 
strukturasi asosan ruxning misdagi qattiq eritmasi bo’lgan
α
- kristallardan iborat. 
α
- qattiq eritmaning kristallarining rangi xar-xil bulishiga sabab ularning namunaning 
yuzasiga xar-xil kristalografik yuzalari bilan chiqishida va bu yuzalarning kimyoviy eritma 
ta’sirida bir xilda emirilmasliklarida (kristallarning anizotropik xossalari). 
α – 
qattiq eritmaning kristallarining rangi xar-xil bo’lishiga sabab ularning namunaning 
yuzasiga xar-xil kristallografik yuzalari bilan chiqishida va bu yuzalarning kimyoviy eritma 
ta’sirida bir xilda emirilmasliklarida (kristallarning anizotropik xossalari).
α – 
latunlar quyidagi markalar bo’yicha ishlab chiqariladi: l60, l63, l68, l70, l80, l85, l90, 
l96. 
α – 
latunlar juda yumshoq. Ulardan bosim ostida ishlov berilib xar-xil homashyo 
materiallar: yupqa list, falga, lenta, truba, sim va boshqalar ishlab chiqariladi.