1958-yilda V-0 tizimsi Flow-Matic
nomini va tijorat
ma‘lumotlarni qayta ishlashga yo‗naltirildi. 1959-yilda COBOL
(Common Business Oriented Language – umumiy tijoratga
yo‗naltirilgan til ) tili ishlab chiqildi. Bu til mashinadan
mustaqillikka ega bo‗lgan yuqori darajali biznesga yo‗naltirilgan
dasturlash tilidir. Bunday dasturlash tillarida yozilgan dasturlar
istalgan turdagi EHM da maxsus
kompilyatorlar vositasida
bajarilaveradi. COBOL tilini yaratishda ham Greys Xopper
maslahatchi bo‗lgan.
1954-yilda
FORTRAN
(FORmula
TRANslation)
tili
yaratilayotgani haqidagi xabar chop etildi. Bu dastur IBM
kompaniyasining Nyu Yorkdagi shtab kvartirasida yaratildi. Uni
tuzuvchilardan biri Jon Bekus bo‗ldi. U BNF(NFB – Bekusning
normal formasi) muallifi bo‗lib, bu forma ko‗plab dasturlash
tillarining sintaksisini izohlashda qo‗llaniladi. Bu vaqtda Yevropa
davlatlarida mashhur til ALGOL edi.
xuddi Fortran kabi u ham
matematik topshiriqlarga yo‗naltirilgan edi.Unda o‗sha davrning
ilg‗or texnologiyasi – tarkibli dasturlash amalda qo‗llangan.
Ko‗plab dasturlash tillari o‗tgan asrning 60-70-yillarida paydo
bo‗ldi. Uzoq vaqt yashagan tillar sirasiga BASIC tilini kiritish
mumkin. Bu dasturlash tili 1964-yilda Jon Kemeni va Tomas
Ko‗rts boshchiligida Dartmut universitetida ishlab chiqildi.
Mualliflarining fikriga ko‗ra bu til sodda, o‗rganishga
oson va
murakkab bo‗lmagan hisoblashlarni bajarishga mo‗ljallangan.
BASIC ko‗proq mikro EHM va shaxsiy kompyuterlarda keng
tarqaldi. Dastlab bu til tarkib (struktura)li bo‗lgani uchun sifatli
dasturlashni o‗rganishga qiyin bo‗ldi. 1985-yilda uning True
BASIC versiyasi ishlab chiqildi. Bu dasturni tuzganlarning fikriga
ko‗ra bu til PASCALdan ko‗ra mukammalroqdir. 1991-yilda
Visual BASIC ning birinchi versiyasi paydo bo‗ldi.
Protseduraviy dasturlash tillari tarixi.
Dasturlash tillari tarixida e‘tiborga sazovor voqea 1971-yilda
PASCAL tilining yaratilishi bo‗ldi. Uning muallifi Shvetsariyalik
professor Niklaus Virtdir. Virt bu tilni frantsuz fizigi va
matematigi Blez Paskal sharafiga qo‗ydi (Blez Paskal 1642-yili
hisoblash mexanizmini ixtiro qilgan). Dastlab PASCAL o‗rganish
tili sifatida tuzilgan. Bu tilda dasturlashning
yorqin tomonlari
ochib
berilgan.
Amaliyotda
keng
qo‗llanilishi shaxsiy
kompyuterlarda Turbo PASCAL versiyasidan boshlangan.
C ("Si") dasturlash tili operatsion tizimlarni ishlab chiqish
uchun yaratilgan. U UNIX operatsion tizimi bilan bir vaqtda
yaratilgan. Ushbu UNIX operatsion tizimi va dasturlash tilining
mualliflari amerikalik dasturchilar
Dennis Richi va Kennet
Tompsonlardir. Dastlab Kennet Tompson UNIX operatsion
tizimini FORTRAN tilida yozgan. Keyinchalik C tili ishlab
chiqilgandan so‗ng, 1973-yilda operatsion tizimning yadrosi
yordamchi dasturlar(utilita programmalar)i bilan C tilida qayta
yozildi. Bu yuqori darajali tarkibli (strukturniy) dasturlash tilidir.
Bugungi kunda bu til
nafaqat operatsion tizimlar, balki
translyatorlar, tizimli va amaliy dasturlar ishlab chiqishda
qo‗llaniladi.
Do'stlaringiz bilan baham: