O’zbekiston respublikasi


P-n o„tishning to„g„ri ulanishi



Download 1,87 Mb.
Pdf ko'rish
bet27/110
Sana13.05.2020
Hajmi1,87 Mb.
#51314
1   ...   23   24   25   26   27   28   29   30   ...   110
Bog'liq
elektronika va sxemotexnika

P-n o„tishning to„g„ri ulanishi. Agar p-n  o‗tishga tashqi kuchlanish 
manbai U ulansa, u holda muvozanat sharti buziladi va tok oqib o‗ta boshlaydi. 


 
 
30 
30 
Agar kuchlanish manbaining musbat qutbi p-turdagi sohaga, manfiy qutbi esa n-
turdagi sohaga ulansa, bunday ulanish to‘g‘ri ulanish deb ataladi (11 - rasm). 
 
 11 – rasm. p-n o‘tishning to‘g‘ri ulanishi. 
 
Kuchlanish manbaining elektr maydoni kontakt maydon tomonga yo‗nalgan 
bo‗ladi,  shu  sababli    p-n    o‗tishdagi  natijaviy  maydon  kuchlanganligi  kamayadi. 
Maydon  kuchlanganligining  kamayishi  potensial  to‗siq  balandligini  kuchlanish 
manbai    qiymatiga  kamayishiga  olib  keladi:  U

=  U
0
.  Bu  vaqtda  p-n  o‗tish 
kengligini ham kamayishini ko‗rish mushkul emas. 
Potensial  to‗siq  balandligining  kamayishi  shunga  olib  keladiki,  p-n  o‗tish 
orqali  harakatlanayotgan  asosiy  zaryad  tashuvchilarni  soni  ham  ortadi,  ya‘ni 
diffuziya toki ortadi. Har bir sohada ortiqcha asosiy bo‗lmagan zaryad tashuvchilar 
konsentratsiyasi  yuzaga  keladi  –  n-sohada  kovaklar,  p-sohada  elektronlar.  Biror 
yarim  o‗tkazgich  sohasiga  asosiy  bo‗lmagan  zaryad  tashuvchilarni  siqib  kiritish 
jarayoni injeksiya deb ataladi. 
Kuchlanish  o‗zgarishi  bilan  diffuziya  tokining  o‗zgarishi  eksponensial 
qonun asosida ro‗y beradi: 
kT
qU
ДИФ
e
I
I
/
0
0

             (2.1) 
 
bu  yerda    I
0
  –  dreyf  toki  bo‗lib,  uni    p-n  o‘tishning  teskari  toki  deb  ham 
atashadi.  
To‗g‗ri kuchlanish berilganda potensial to‗siq balandligiga teskari  tok ta‘sir 
ko‗rsatmaydi,  chunki  bu  tok  faqat  p-n  o‗tish  orqali  birlik  vaqt  ichida  tartibsiz 
issiqlik harakati tufayli olib o‗tilayotgan asosiy bo‗lmagan zaryad tashuvchilarning 
soni bilan belgilanadi. Diffuziya va  dreyf toklari bir-biriga nisbatan qarama-qarshi 
yo‗nalgan bo‗ladi, shu sababli p-n o‗tish orqali oqib o‗tayotgan natijaviy (to‗g‗ri) 
tok (2.1) dan kelib chiqqan holda 


1
/
0
0
0




kT
qU
ДИФ
ТЎГ
e
I
I
I
I
 .  (2.2) 
 
I
0
 toki germaniyli p-n o‗tishlarda o‗nlab mkA yoki kremniyli p-n o‗tishlarda 
nanoamperlarni tashkil etadi va temperatura ortishi bilan kuchli ravishda tok ham 
ortadi.  Lekin    I
0   
qiymatidagi  katta  farq
   
ta‘qiqlangan  zona  kengligi    bilan 
aniqlanadi. 

Download 1,87 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   23   24   25   26   27   28   29   30   ...   110




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish