Tabiiy fanlar fakulteti kimyo kafedrasi dehqonov r. S

N-V,
1000
у -
---- "------
V„+a
formuladan foydalaniladi. Ishlatilgan uchta elektrolit uchun 
у
lami 
quyidagicha hisoblanadi:
M O ,
uchun 
r
 = — —
= 166,7 
mg-ekv/l;
3
0,002
+
0,01
0,012
&
’
Ca(N03)2
uchun y = M
l ^ i
000
= M
12
= 
ky/1
v 
3/2
0,012+0,01 
0,022 
& 
’
Al(NO}\
uchun r = W
W
^
= 0l4i mg-ekv/1; 
v 
3/3 
0,007 + 0,01 
0,017 
6
Demak, zolni koagullash uchun 
AI(
n o
2\
dan eng kam miqdorda 
talab qilinadi. Ishlatilgan uchchala elektrolit tarkibida bir xil anion - 
N03
va uch xil kation - 
Na+, Ca1*, А1Ъ*
lar borligini nazarda tutib, zol
82

---

mitsellasining zaryadi fflanfiy ishorali, degan xulosaga kelinadi. 
Topilgan qiymatlar orasidagi nisbat 1:11:407 ni tashkil etadi [29-33].
3-masala. Zarrachalari musbat ishoraga ega bo’lgan alyuminiy 
gidroksid zolini koagullovchi kaliy nitrat eritmasining minimal 
kontsentratsiyasi (zolning koagullanish chegarasi) 60,0 mmol/1 ga teng 
bo’lsa, 
K 3[Fe{CN)6
] eritmasi ta’siridan ana shu zolning koagullanish 
chegarasi topilsin.
Yechish. Koagulyatsiyani vujudga keltiradigan ionning zaryad 
ishorasi zol zarrachasining zaryad ishorasiga qarama-qarshi bo’lishi 
kerak. Koagullovchi ionning zaryadi kattalashganda uning koagullashi 
kuchli ortadi. Bir, ikki va uch zaryadli koagullovchi elektrolitlar 
ta’siridan zolning koagullanish chegaralari orasida quyidagicha nisbat 
bor: