Tabiiy fanlar fakulteti kimyo kafedrasi dehqonov r. S



Download 1,81 Mb.
Pdf ko'rish
bet39/57
Sana30.03.2022
Hajmi1,81 Mb.
#518461
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   57
Bog'liq
kolloid kimyo fanidan masala va mashqlar. dehqonov r.s

2
,
1-10
3k g / m 3;
suvning zichligi 
po= i l
0

k g / m 3-
cho’kish 
balandligi я =
0,1
m;
qovushqoqlik ^=i io3 
Pas
.gat en.
3.4-jadval
Qumning suvdagi suspenziyasini sedimentasion analizi
ma’lumotlari
Sedimentasiya
egri chizig’iga
urinma
o’tkazilgandagi
vaqt t, min
Fraksiya
miqdori
Q , %
Zarracha
miqdorini ortib
borishi
bo’yicha
yigindisi
(summa), %
Ekvivalent
radius,
r • 106, m
2
12,9
100
19,0
6
42,3
87,1
11,0
10
17,8
44,8
8,0
16
13,3
27,0
6,6
20
6,0
13,7
6,0
25
5,7
7,7
5,4
30
......
2,0
2,0
4,9
68


Yechish. 
Nomogramma 
yoki 
quyidagi 
tenglama
r
=
к
yordamida tajriba natijalaridan foydalanib, zarracha radiusi
xisoblanadi. Integral egri chizig’ini chizish uchun eng kichkina 
zarrachadan boshlab, ulami miqdori ortib borishi summasi xisoblab 
topiladi. Topilgan natijalar asosida zarrachalaming taqsimlanishini 
integral egri chizig’i chiziladi. Integral chizig’ini qayta ishlash natijasida 
olingan qiymatlar asosida differensial egri chizig’i chiziladi va 3.5- 
jadvalga yoziladi:
3.5-jadval
Qumni suvdagi suspenziyasining zarrachalarini taqsimlanishining
differensial egri chizig’i qiymatlari
r - 106, m
A r - l 0 6, m
AQ, %
A Q / A r
1
2
3
4
4
-
-
-
6
2
14
1
1
2
3
4
8
2
34
17
10
2
30
15
12
2
14
7
14
2
4
2
16
2
2
1
18
2
1
0,5
20
2
0,5
0,25
69


Integral va differensial egri chiziqlar 3.5 -rasmda keltirilgan.
fiQ/Ar 
&Q,
%
3.5-rasm. Qumning suvdagi suspenziyasi zarrachalarini
taqsimlanishining integral va differensial egri chiziqlari
4. 
Disperd 
sistemalaming 
sirt 
xos salari. 
Adsorbsiya
jarayonlari bo’yicha masala va mashqlar yechish
1-masala. 
Shishkovskiy 
tenglamasi 
doimiyliklari 
a = 
121
,
6
-
10
~3; b = 21,5
ga teng. Moy kislotasining 0,05 kmol/m3 
eritmasining 273K dagi sirt tarangligini hisoblang. Suvning shu 
haroratdagi sirt tarangligi cr0 = 75,49 • 10~3 
N / m
Yechish: 
Shishkovskiy tenglamasi:

be)
d a n & о 
~ &
о

щ - ah
 (1+
be)
 = 75,49 1 O'3 -12,6 ■
 1 (Г3 -12,6 ■
 10'3 2,31g (l + 21,5- 0,05) = 66,3 1 O'3 n/m
Javob: 
Eritmaning sirt tarangligi cr = 66,3■ 1СГ3 
n / m
70


2-masala. Propion kislotaning 0,5 kmol /m3 eritmasi uchun 273K 
da eritma havo chegarasidagi adsorbtsiyasini hisoblang. Shishkovskiy 
tenglamasi konstantalari 
a
= 12,5-10-3 va 
b
= 7,73.

a
 
12,5-1
0 '3 
СС1 1Л_9
Vprhkh- 
Г
_ = ---- = ---------- 5-------= 5,51-10
Yecnisn. 
C
O
RT
8;31.103.273
R
= 8,3 MO3 
J/grad-Kmol; 
Lengmyur tenglamasi 
bo’yicha 
adsorbtsiyani hisoblaymiz:
r = / ' " T + ^ = 5’51' 1° , ' T + V J A 5 = 4 ’3 8 ' 10 '
Bu erda, Г )0 bo’lganlini uchun, musbat adsorsiya sodir bo’lgan.
3-masala. Aktivlangan ko’mirda sirka kislotaning 250°C dagi 
adsorbtsiyasini o’rganishda quyidagi natijalri:
4.1-jadval
Adsorbentga yutilgan modda miqdorini adsorbtiv 
konsentrasiyasiga bog’liqligi
C,
mmol/sm3
0,018
0,031
0,062
0,126
0,268
0,471
0,882
x/m,
mmol/g
0,467
0,624
0,801
1,11
1,55
2,04
2,48
Freyndlix tenglamasi konstantalarini grafik usulda toping. 
Yechish: С va x/m - laming logarifm qiymatlarini olamiz:


4.2-jadvaI
A dsorbsiya jarayonin ig natijalari
C,
m m ol/sm 3
0,018
0,031
0,062
0,126
0,268
0,471
0,882
x/m ,
m m ol/g
0,467
0,624
0,801
1,11
1,55
2,04
2,48
IgC
-1,7447 -1,5086 -1,2076 -0,8996 -0,5719 -0,3270 -0,0545
lg X/m
-0,3347 -0,2048 -0,0964 -0,0453 -0,1903 -0,3096 -0,3945
Bu qiymatlar bo’yicha grafik chizamiz (4.1-rasm).
lg
X
m
o
,
°/
0,4
/
0,3
j
D
0,2




/
0,1
-2 
-1/
0
/
-0.1
в Д.....
M
0.2
4.1-rasm. Freyndlix tenglamasi konstantalarini aniqlash graflgi
Grafikdan konstantalar aniqlanadi, natijalar quyidagicha:
lg K=00'; tgip = M£. = 2 i l = o,424; 
tg

= -
=
 
0,424

BM
0,85 
П
n —
 2,36 
lg ^ = 0,42
>
72


Uihbu sistema uchun Freyndlix tenglamasini quyidagicha yozish
pjmkin:
I
Л- = К С "
<=> 
— = 2 , 6 3 -С 

m
4*ШМй1а. 20% -li o’yuvchi n atriy eritmasining 20°C dagi sirt 
iNftgligl 85,8-10*3 n/m, zichligi 1,219 g/sm3. Kislotaning adsorbtsiya 
Pymitl va ishorasini aniqiang. Shu haroratda suvning sirt tarangligi 
Я»7$'10,5п /т


Yechish: 
Eritmaning 
konsentratsiyasini 
kmol/m3 
larda 
^lOblHymiz. lOOg eritmada 20g N aO H erigan bo’lsa uning hajmi
- 1,10 -82,03 ml.

l.w
с = —^— = — —— = 
6,1
м
= бд kmol/m3
M V
40 0,082
twol/nj1
КГ {C2- C J
 
8,3M 0 - 293 ^ 
6,1-0
l v 0 д,>г>, bo’lgani uchun NaOH sirt-noaktiv modda hisoblanadi.
5 -m a sa la . 50 ml pelargon kislotasi (C
8
H
17
COOH) ning 
|0"C 
d,'i 
suvdagi 
eritmasini 
sirtidagi 
ortiqcha 
miqdorini 
(ммоль/ 
m
2
da) 
aniqiang. 
O ’rganilayotgan eritmaning sirt 
litengliKi 57-10-3 H / м va su v n in g sirt tarangligi 74,22-10-3 
M/ м Kat eng-
Y echish: 
Masalani 
yechishda 
Gibbs 
tenglamasidan 
fnytinlitnamiz:
73


Eritma konsentrasiyasini kmol/m3 da ifodalaymiz:
C=0,5/158 = 3,164-10-4 mol’/l = 3,164 • КГ4 kmol’/m3,
(M (C8H i7COOH) =158). Bundan:
Д
a С
 
5 7 -Ю"3- 7 4 6 2 2 -Ю'3 
3,164-10^ 
г
G = -------------- = ---------------------
2
---------------- 3------
5
-------=7,32 • 10 
^km ol'/m 2.
AC RT
 
3,164-10 — 0 
8,314-10 -283
6
-m asala. 
Agar yog’ kislotasining 
zichligi p

978 
к г / м 3 
ga teng bo’lib, bitta molekulasining sirt qavatdagi egallagan 
maydoni 30- 10_2° 
m2 
ga teng bo’lsa, 
u
xolda “eritma - xavo” 
chegarasi sirt oralig’idagi yog’ kislotasini bitta molekulasini 
uzunligini xisoblab toping.
Yechish: 
molekula uzunligi quyidagi formula yordamida 
xisoblab topiladi:
g
-
m
/=-
p
Bundan kelib chiqib, 5=— ^— ;-buni xisobga olib (NA-Avagadro
soni, 
6 ,0 2 -1026 
m o lek u la /k m o P ) 
sirtdagi 
etarli 
ortiqcha
miqdorini aniqlaymiz:
Gx=—— =------- rr-^-------- тг =0,055-10"7 bnol'/m2
S-Nj
301 O'20-6,02 10“
Y og’ kislotasi (M = 8 8 ) m olekulasining uzunligi quyidagicha:
l

~~°55978
7 -88=4,95 10~10 =5 10-‘° 
m =5A
(
Angstrem)


7-masala. Aktivlangan ko’mirga benzoy kislotasini benzoldagi 
eritmasidan 25°C adsorbsiyalanishi o’rganildi. Olingan natijalardan 
foydalanib, Freyndlix tenglamasini konstantalari (K va 1/n) ni grafik 
usulida aniqiang.
Tajriba natijalari 2.4.3-jadvalda keltirilgan.
4.3-jadval
Yutilgan modda miqdorini eritm a konsentrasiyasiga bog’liqligi
C, mmol’/g3
0,006
0,025
0,053
0,118
X/m, mmol’/g
0,44
0,78
1,04
1,44
Yechish: С va X/m lami logarifmik qiymatlarini topamiz:
4.4-jadval
Yutilgan modda miqdorining logarifmik qiymatini eritma 
konsentrasiyasini logorifmik qiymatiga bog’liqlik jadvali
C, m m ol’/g3
0,006
0,025
0,053
0,118
X/m,
m m ol’/g
0,44
0,78
1,04
1,44
i g c
3,7782-2,2218 2,3979-1,6021 2,7243-1,2757
1,0719-0,9281
Ig X/m
1,6435-0,3565 1,8921-0,1079
0,0170
0,1584
75


1 § ~
ni
IgC ga bog’liqlik grafigini chizamiz:
4.2-rasm. Aktivlangan ko’mirga btnzol eritmasidagi benzoy 
kislotasini adsorbsiyalanish izotermasi (Freyndlix tenglamasini 
to’g’ri cbiziqli ko’rinishi).
Y
j.
Grafikdagi /OA/-kesmasi 
— = K C”
-Freyndlix tenglarnasidagi
m
lgK-ni beradi, to’g’ri chiziqni burchak tga -si esa 1/n -n i beradi. 
Shuning uchun grafikdan kelub chiqib, lgK = 0,53, bundan, K= 3,4; tga 
=0,404; 1/n = 0,4. bu xolat uchun Freyndlix tenglamasini quyidagicha
yozish mumkin: — = 3,4-C 0,4 

m
5. 
Dispers sistem alarning elektrik xossalari bo’yicha masala va 
m ashqlar yechish
1-masala. Elektroforez asbobidagi elektrodlar bir-biridan 0,2 m 
uzoqlikda joylashtirilgan bo’lib, ulaming potentsial farqi 240 V ga teng. 
Muhit qovushqoqligi 0,001 n sek/m2, dielektrik konstanta 81 ga teng. 
Zol zarrachalari tsilindr shaklida, deb faraz qilib, zarrachasining
76


potentsiali 89,5 mV ga teng bo’lgan 
Al2S3
zolining elektroforez 
vaqtidagi harakat tezligi aniqlansin.
Berilgan: L=89,5 mV=0,0895 V; 1=0,2 m; E=240 V; E=81, 
7=0,001 sek/m2. Noma’lum: (/ = ?
IFIJ
Yechish: v = ----- dan zarrachalaming harakat tezligini hisoblab,
Anrj
so’ng gradient potentsiali topiladi.
1. tf = — = — = 1200 V/t

0,2
2
. у =
^
= 0.0895-8М200 = _ ^ = 
7
. 1 q _ 5 ^
4
tt
?7
4
-
3
,
1 4
-
0 ,0 0 1
9
-
1 0 9
- ~ SI dagi dielektrik o’tkazuvchanlik koeffitsienti.
9-10
2-masala. Loy gidrozoli zarrachalarining elektrokinetikaviy 
potentsiali 48,8 mV ga teng. Elektrodlarga berilgan tashqi potentsiallar 
ayirmasi 220 V. Elektrodlararo masofa 44 sm. Zolning qovushqoqligi
10-3 pa-s, dielektrik konstantasi E=81. Zarracha sferik shaklga ega. 
Elektroforez tezligi topilsin.
Yechish: Masalani yechish uchun 
va tf = — formulalardan

Download 1,81 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   57




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish