3 ma’ruza 3-mavzu. Termodinamikaning ikkinchi qonuni reja

Τ 
Δ
S ≥ 
Δ
U + P 
Δ
V
I va II qonunlarning birlashgan tenglamasi kelib chiqadi.
Qaytmas jarayonlar uchun
keltirilgan ifodalarda entropiya
o’zgarishi 
issiqlik bilan 
tengsizlik orqali bog’langan
. SHuning uchun bu jarayonlarda 
entropiyani o’zgarishini hisoblash mumkin emas. SHu bilan birgalikda 
qaytar va 
qaytmas jarayonlarda
entropiya o’zgarishi bir xil, chunki - 
entropiya xolat 
funksiyasidir
. Binobarin, real qaytmas jarayonlarda entropiya o’zgarishini hisoblash 

---

uchun bu jarayonni (
xayolan
) qaytar bosqichlarga bo’lib, bu bosqichlar uchun 
entropiyaning o’zgarishini qaytar jarayonlar tenglamalaridan foydalinib hisoblash 
kerak. 
Hamma bosqichlar uchun entropiya o’zgarishlarining yig’indisi aniqlanib, 
qaytmas jarayondagi entropiya o’zgarishi topiladi. 
 
Har xil jarayonlar uchun entropiya o’zgarishini xisoblaymiz
 
1.Izotermik jarayonlar uchun
(
suyuqlanish, qaynash, muzlash
va x.k.) Bu jarayonni 
fikran qaytar o’tkazamiz va yuqorida keltirilgan tenglama orqali entropiya 
o’zgarishini aniqlaymiz. 

S

f.o’

 
bu erda 

f.o’.

faza o’tishidagi issiqlik;
T
- faza o’tish absolyut harorati (bosim va hajm o’zgarmas xollar uchun). 

S

N


R

const

;

S

U


V

const

2.Biror jism (sistema)ni 
T