S. E. Xolmurotoy, N. T. Shoyusupova

5.1-jadval
). Ushbu qism aholi jami ko'chib kelganlaming 88,7 % ini tashkil 
etgan. Oldingi bobda mehnat migratsiyasiga ta’sir etuvchi omillarni sanab o'tganda 
oilaviy sharoitlar koiinishdagi holatni ham tahlil qilib o‘tamiz. Kirib kelganlaming 
soni 123885 ga teng boigan. Shundan: nikohdagildar — 58,3 % ni, umurnan nikohda 
boimaganlar - 38,8 % ni, bevalar —1,4 % ni va ajrashganlar — 1,5 % ni tashkil 
etgan.
Chiqib ketganlar soni 202079 kishi boiib, jami ko‘chib ketganiar (chiqib 
ketganlar)ning 86,8 % ini ko‘rsatib turibdi.
Buning tarkibini ham k oiib chiqadigan boisak: nikohdagilar — 60,6 % ni, 
umurnan nikohda boim aganlar - 34,7 %, bevalar 2,4 % va ajrashganlar — 2,3 % 
ni tashkil etdi.
Migratsiyaning ijtimoiy — iqtisodiy sabablari ham turlichadir. Bir necha ijtimoiy- 
iqtisodiy muammolarga e’tibomi qaratamiz, ular statsionar hududiy migratsiya 
natijalari bilan bevosita bog‘liqdir.
Migratsiya ko‘p hollarda turar joy bilan bogiiq muammolarni keltirib chiqaradi.
Birinchidan, juda ko‘p hollarda ko‘chib borganlar toifasi haqida shuni aytish 
mumkinki, ular o'zlari va davlatning oldiga talaygina muammolarni keltirib chiqaradi.
Ikkinchidan, ko'chib borish jarayonida turar joy borasida mahalliy aholi bilan 
o'zaro ziddiyatlar kelib chiqish mumkin, jumladan, ijtimoiy-sinfiy, ijtimoiy- 
regional, ijtimoiy-etnik muammolar shular qatoriga kiradi.
Uchiiichidan, cheklanganlik va turar joy narxining juda yuqoriligi, oilaviy ishga
1 
Xyfloñ6epflMeB 3. Ayne MaMJiaKaTJiapHfla fleMorpa(j>HK xapaéHJiap. / /
O ’zbeldston iqtisodiyoti. № 2 , 2005.
74

---

joylashtirishga imkon berinaydi.
To‘rtmchidan, turar joy uchun haq to ‘lash odamlarni migratsiyaga nisbatan 
jiddiy munosabatda bo‘lishga undaydi, lekin bu narsa to‘siq bo‘la olmaydi, chunki 
biz ijtimoiy-iqtisodiy jihatdan yaxshi ta’minlangan ijtimoiy qatlamlar haqida fikr 
yuritayapmiz.
Beshinchidan, yashash uchun ruxsat olish instituti bir-biriga qarama qarshidir, 
bir tom ondan u tartib-intizomni saqlaydi, lekin ikkinchi tomondan ba’zi bir 
inson huquqlarini chegaralab qo'yadi. Har bir davlatda migratsiyaga nisbatan o‘ziga 
xos turar joy muammolari mavjud.
Ba'zida noiloj, chorasiz, majburiy migratsiya vaziyatlari yuzaga keladi. Ular nafaqat 
ekologik falokatlar, urushlar bilan bog‘liq bo‘ladi, balki ishlab chiqarishda inqirozlar 
ro‘y berganda vujudga keladi.
O’zbekiston Respublikasi mehnat va aholini ijtimoiy muhofaza qilish vazirligi 
Tashqi mehnat migratsiyasi masalalari agentligi ma’lumotlariga ko‘ra, 10 mingdan 
ziyod noqonuniy muhojir Koreyada, 4 mingta AQSh da, 2 mingtasi Italiyada va 
boshqa davlatlarda ishlamoqda.
«2004 yilda chetga chiqib ishlayotganlar ya’ni chiqib ketganlar 242 ming kishini 
tashkil etgan bo'lib, shundan 19000 kishi Janubiy Koreyaga, 200 kishi Yaponiyaga 
va qolganlari asosan MDH davlatlariga chiqib ketgan»1.
Shuni ham alohida ta’kidlash kerakki bu raqamlami turlicha talqin qilish