Topshirdi Shukurjonov Islombek Qabul qildi Xomidov Elnur 11-Laboratoriya mashg`uloti Turli tezliklarda signallarga ishlov berish asoslari Ishdan maqsad

---

Topshirdi 
Shukurjonov Islombek 
Qabul qildi 
Xomidov Elnur 
 
11-Laboratoriya mashg`uloti 
Turli tezliklarda signallarga ishlov berish asoslari
Ishdan maqsad: 
Turli tezliklarda signallarga raqamli ishlov berish,interpolyatsiya 
va detsimatsiya jarayonlari haqida umumiy tushunchaga ega bo’lish. 
Namuna olishning pastlatilgan tezligiga Matlab dasturida misol 
MATLAB-da signallarni qisqartirish misolini ko'rib chiqamiz. Ushbu skriptda 
biz avval 1000 Gts va 3400 Gts chastotali ikkita harmonik signallarning 
yig'indisining xaqiqiy signalini hosil qilamiz. Keyin esa namuna olish tezligini bir 
necha marta kamaytiramiz. Namuna olishning dastlabki tezligi 
fs
= 30000 Gts. 
Keling, vaqt va chastota diapazonlarida signalni ko'rib chiqamiz. Signalni 
tinglaymiz.
Signal spektrida 1000 va 3400 Gts chastotalarda aniq cho'qqilarni ko`rishimiz 
mumkin.

---

Endi bizning vazifamiz namuna olish tezligini pasaytirishdir. Buni DOWN = 
3 nisbatida uch marta bajaramiz. Birinchidan, biz DOWNSAMPLE usuli bilan, 
so'ngra DECIMATE buyrug'i bilan namuna olamiz.
Eshitilishida farq yo`q, vaqt bo'yicha namunalar farq qilmaydi. Aspektlarda 
1000 va 3400 Gts chastotali cho`qqilarni ko`rish mumkin. Biz namuna tezligini o'n 
kilogertsgacha pastlatdik. NYQUEST zonasi, ya'ni bizning holatda namuna olish 
chastotasining yarmi besh kilogerts bilan cheklangan. Ammo namuna olish tezligini 

---

olti marta pastlatsak nima bo'ladi? NYQUEST 2,5 kilogertsga siljiydi. 3400 
signalida nima bo'ladi? ALIASING effekti uni 1600 Gts signaliga aylantiradi. 
Kotelnikov teoremasiga rioya qilinmaganligini signal spektrida ham, tinglash 
paytida ham ko`rishimiz mumkin. Ammo DECIMATE buyrug'i signalni oldindan 
filtrlaydi. Shunday qilib, faqat chastotasi chiqish signalining namuna olish 
chastotasining yarmidan oshmaydigan signallar hosil bo'lgan NYQUEST zonasiga 
tushadi va biz 1000 gertslik toza ohangni eshitamiz. 

---

Kotelnikov teoremasiga ko’ra spektrlari chegaralangan uzluksiz signalni uning 
diskret sanoqlaridan tiklab olish mumkin, agar uning diskretlash chastotasi 
signalning maksimal chastotasidan ikki marta katta yoki teng bo’lsa. 
f
d 
≥ 2f
max
Agar bu shart bajarilmasa, biz diskretlash sanoqlarini juda kam olamiz va 
diskret qiymatlar orsida signal qanday o’zgarganini bilmaymiz. Natijada signalni 
yo’qotamiz. Agar shart bajarilsa diskret qiymatlar orasida signal nisbatan sekin 
o’zgaradi va biz signalni tiklay olamiz.