O'zbek iston respublikasi oliy V a o'rta m a X s u s ta'lim vazirligi

rivojlanadi. Urug'langan urg'ochilari qishlab qoladi. Qishga tayyorgarlik
yozning ikkinchi yarm idan boshlanadi. Bu vaqtda u rg'ochilari
oziqlanmaydi, tanasi qizg'ish rangli bo'ladi va o'simlikdan tuproqqa
tushib, o'sim liklar q o ld ig 'i orasida qishlaydi. O 'rgim chakkana
respublikamizda g'o'zaga katta zarar yetkazib, uning hosilini 30 — 50
foizga kamaytirib yuborishi mumkin. Unga qarshi zaharli kim yoviy
m oddalar ishlatiladi. O 'rgim chakkanalar zaharlangan barglarni
so'rganidan keyin albatta nobud bo'ladi.
Odamlar va turli hayvonlarning qonini so'rib, parazit h ayot
kechiradigan kanalarga yaylov kanalari (Hyalomma), tayga kanasi
(Ixodes) va qo'tir kanalami misol qilib keltirish mumkin. Yaylov kanalari
nisbatan yirikroq b o'ladi. Qon so'rishdan oldin 2 —3 mm, qon
so'rganidan keyin esa bir necha sm kattalikda bo'ladi. Og'iz organlari
qon so'rishga moslashgan xartumga o'xshaydi. Uning yordamida kanalar
xo'jayinni terisini teshib, tanasiga mahkam yopishib oladi. Shuning
uchun ham ularni qon so'rayotgan vaqtda tortib uzib olmaslik kerak,
aks holda xartumchasi terida uzilib qoladi va tanada yara hosil qilishi
mumkin. Yaylov kanalari qoramollarda piroplazmoz kasalligini tarqatadi.
Kasallangan mollaming siydigi qizil rangda, o'zi esa juda ozg'in bo'ladi.
Bu kanalarga qarshi kurashda yaylovdagi mollar kanalar bo'lmagan
joylarga o'tkazihshi kerak. Agar mollar tanasida kanalar juda ko'p bo'lsa,
ularni margimush eritmasida cho'miltirish kerak.
Q o4ir kanalari (S arcop tes) 
odamga bevosita zarar yetkazadigan qo'tir
kasalligini qo'zg'atadi. Ular mayda (0,2 —0,5 mm uzunlikda) bo'ladi.
Urg'ochilari terini yemirib, oziqlanadi va teri ostida 10 — 15 mm uzunlikda
yo'l hosil qiladi Bunday yo'llami terining nozik joylarida, barmoqlar orasida,