2 Ўзбекистон республикаси

18-амалий машғулот 
МАВЗУ: МАДАНИЯТ ВА ИСТИРОҲАТ БОҒЛАРИНИ БАРПО ЭТИШ 
Маданият ва истироҳат боғлари – йирик яшил массив бўлиб, у ерда 
аҳолининг дам олиши маънавий-тарбиявий тадбирлар билан чамбарчас ҳолда 
ташкил этиладиган кўп функцияли боғлардир. Бундай жойларда оммавий 
маърифий, маданий тадбирлар, шунингдек, бадантарбия ва спорт ишларини 
ривожлантиришга катта эътибор қаратилади. Тегишли мақсадларга мувофиқ 
ҳолда боғларда кутубхоналар, маърузахоналар, кўргазмалар, аттракционлар 
ташкил этилади, халқ сайиллари, кинофилмлар намойишлари ва бошқа 
тадбирлар ўтказилади. Маданий дам олиш боғи ахоли яшаш массивлари билан 
қулай транспорт қатновига эга бўлиб, микроиқлим ва санитар гигиеник 
шароитлари яхши бўладиган худудда жойлашиши керак. 
Топшириқни бажариш тартиби.
Маданият ва истироҳат боғлари 
худудининг баланси қуйидагича бўлиши керак: яшил экинзорлар 75-78 %, 
аллея ва йўлаклар 10-14 %, майдончалар 8%, иншоотлар 3%. Боғнинг 
лойиҳалаштириш услуби регуляр, пейзаж ва аралаш бўлиши мумкин. Боғ 
худудида дарахт ва буталарни алоҳида ва гуруҳлаб жойлаштирилиши; аллеяда 
ва қаторлаб, яшил массивлар, яшил деворлар ва яшил тўсиқлар тарзида 
жойлаштириш услублари қўлланилади. 
21-расм.Ғ.Ғулом номидаги маданият ва истироҳат боғига кириш 

---

42 
Алоҳида майдонлар яшил тўсиқлар билан ажратилади. Қаторли ва аллея 
экинзорларидан ташқари, қолган барча тоифалар газонларда жойлаштирилади. 
Умумий яшил экинзорлар майдонининг 2-3% ни гулзорлар эгаллайди. Муайян 
шароитларга боғлиқ ҳолда ушбу нисбатлар ўзгариши мумкин. Аллея ва 
йўлаклар кенглиги 3-10 м. Марказий аллея энг кенг (10 м ва ундан ошиқ) 
бўлиши керак; бу ерда фавворалар, манзарали бассейнлар, гулзорлар ва 
хайкалтарошлик 
намуналарини 
жойлаштириш 
мумкин. 
Дам 
олиш 
қисмларининг йўлакчалари эни 1,5-3 м бўлиши керак. Бир гектар майдондаги 
экинзорлар меёри қуйидагича: дарахтлар – 150-200 та; буталар – 1000-1200 та 
(яшил тўсиқларни ҳисоблаганда); 1 гектар ердаги минимал миқдор эса – 
дарахтлар учун 100 та ва буталар учун 300 та белгиланган. 
22-расм. Маданият ва истироҳат боғининг лойиҳаси