H a z I r L a y a n

Doç. Dr. Soner SAĞLAM
“Bugün Sovyet Rusya, dostumuzdur, komşumuzdur, müttefikimizdir. Bu 
dostluğa ihtiyacımız vardır. Fakat yarın ne olacağını kimse kestiremez. Tıpkı 
Osmanlı İmparatorluğu gibi, tıpkı Avusturya-Macaristan İmparatorluğu gibi 
parçalanabilir. Bugün elinde tuttuğu milletler, avuçlarından kaçabilirler. Dünya 
yeni bir dengeye ulaşır. O zaman Türkiye ne yapacağını bilmelidir. Bizim, bu 
dostumuzun idaresinde dili bir, inancı bir, öz kardeşlerimiz vardır. Onlara sahip 
çıkmaya hazır olmalıyız.” 
Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün Türk dünyası üzerine olan bu ön görüsü, 1991 
yılında SSCB’nin dağılması neticesinde Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, 
Özbekistan ve Türkmenistan’ın bağımsız birer devlet olarak ortaya çıkmalarıyla 
oldukça anlamlı bir duruma gelmiştir. Bu tarihe kadar Türkiye, Sovyetler Birliği 
içerisindeki soydaşlarıyla oldukça sınırlı bir ilişki içerisinde olmuştur. Ancak 
1991 sonrası oldukça hızlı bir şekilde birçok alanda karşılıklı işbirliği ve ortak 
çalışmalar yapılmış ve yapılmaya da devam etmektedir. 
2021 yılı, 30 Ocak 2021 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan Genelge ile
Cumhurbaşkanlığımız tarafından “Yunus Emre ve Türkçe Yılı” olarak ilan 
edilmiş ve bu kapsamda “Dünya Dili Türkçe” adıyla etkinliklerin düzenleneceği 
duyurulmuştur. 2021 yılı aynı zamanda Sovyet Birliği’nin dağılmasının ardından 
1991’de bağımsızlığına kavuşan beş Türk cumhuriyetinin bağımsızlıklarının da 
30. yılıdır. Bu vesileyle Ses Bayrağımız Türkçemizin medeniyet dili kimliğini 
ortaya koymak amacıyla 
Türk Dünyası Edebiyatı
(Türkiye Dışındaki Modern 
Türk Edebiyatı) adıyla bir armağan kitap hazırlamayı ve bağımsızlıklarının 30. 
yılını kutlayan Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan ve Türkmenistan 
Cumhuriyetlerinin bağımsız birer devlet olmalarının 30. yılına armağan etmeyi 
kendimize gaye edinerek bu kitabı hazırladık. 
1991’den 2021’e kadar olan süreçte anlaşıldığı üzere gerek bağımsız birer devlet 
gerek özerk statüde veya azınlık durumunda olsun Türk toplulukları arasındaki 
siyasi ve ekonomik ilişkilerin düzeyini belirlemede kültürel çalışmaların büyük bir 
önemi haiz olduğu aşikârdır. Bu noktada Türklük Bilimi çalışanlarının da üzerine 
düşen görevler bulunmaktadır. Bu hassasiyetle yola çıkarak hazırladığımız armağan 
kitabında Türk Dünyası edebiyatının birçok farklı sahası üzerine kaleme alınmış 
yazılar bulacaksınız. Amacımız Türk kültürüne hizmet ve Türk Dünyası edebiyatı 
üzerine yapılacak çalışmalara bir katkı sağlamaktı. Umarız bir nebze de olsun 
bunu başarmışızdır. Kitaba yazılarıyla destek olan tüm yazarlarımıza, danışma 
kurulundaki akademisyenlere ve Ihlamur Yayınevi’ne teşekkürü bir borç bilirim. 
SUNUŞ • 
Doç. Dr. Soner SAĞLAM
|
15

---

CENGİZ AYTMATOV’UN 
ESERLERİNDE
“İDEAL DÜNYA”
TASAVVURU ÜZERİNE