Kolloidlarni olinish usullari laborotoriya ishi uchun Nazariy qism

3. ULTRAFILTRATSIYA. 
Teshiklarning o‘lchami kolloid zarracha o‘lchamlaridan kichik bo‘lgan 
filtrlardan foydalanib, kolloid eritmani elektrolitlardan tozalash mumkin. Bu asbob 
voronkasimon idish bo‘lib, uning keng tomoniga kollodiydan tayyorlangan 
membrana oornatilgan. Filtrlashni tezlatish uchun voronkaning tor qismi bosim 
beradigan (vakum nasosi) nasosga ulanadi. Tegishli membrana ishlatib, kolloid 
eritmani elektrolitlardan, shuningdek, bir zolni kkkinchi zoldan filtrlab ajratish 
mumkin. Buning uchun membrana teshiklarining diametri bir zol zarrachasidan 
katta ikkinchi zol zarrachasidan kichik bo‘lishi kerak. 
4. SENTRIFUGALASH USULI. 
1913 yilda A.V.Lumanskiy kolloid eritmalarda kolloid zarrachalarni 
sentrifuga yordamida cho‘ktirib ajratib olish mumkinligini ko‘rsatdi. Bu usulni 
takomillashtirib, Svedberg kolloid zarrachalarni cho‘ktirishda xozirgi zamon 
ultratsentrifugasini qo‘lladi. U minutiga 60000 marotiba aylanadi. 
Kolloid eritmalarni dializ usulida tozalash. 
Ishning maqsadi. Oddiy dializator yordamida kolloid zollarni tozalash. 
Tajriba: Oddiy dializator tayyorlash uchun kollodiy parda yoki xayvon 
pufagidan foydalaniladi. Katta stakanga disstilangan suv quyiladi. kollodiy 
parda ichiga kolloid eritma yoki oqsil (un yoki tuxum)eritmasi quyiladi. Uni 
xaltachaga o‘xshab yuqori qismidan ikkita shisha naychani bog‘lamga 
qo‘shib bog‘lanadi. So‘ngra xaltachani katta stakandagi suvga botib 
turadigan qilib botirib qo‘yiladi.
Kolloid eritma zarrachalari kollodiy parda teshiklaridan o‘ta 
olmaganligi uchun xaltacha ichida koladi. Eritmadagi ionlar kollodiy parda 
teshiklaridan katta stakanga o‘tadi. 

---

Eritmadagi xlor ionlarini aniqlash uchun undan namuna olib
kumush nitrat eritmasidan tomiziladi. Agar eritmada xlor ionlari bo‘lsa, oq 
cho‘kma, ya’ni kumush xlorid xosil bo‘ladi.
XULOSA: Oddiy dializator yordamida kolloid eritma ortiqcha 
elektrolitlardan tozalandi.