O‗zbekiston respublikasi oliy va o‗rta maxsus

III. Ko„paytirish va bo„lish jadvali bilan ishlash. 
Jadvalda ko‗paytirish va bo‗lish matematika o‗qitishning muhim 
vazifaparidan biridir. Jadval asosan 2-sinfda tuzilib, 3-4-sinflarda minglik va ko‗p 
xonali sonlargatabdiqqilinadi. Jadvalni tuzish quyidagi reja asosida olib boriladi: 
1) Bir xil ko‗rinishlarni qo‗shish. Masalan: 5*3=5+5+5=15 
2) Namuna misol asosida boshqa ko‗paytirishlarni bajarish. Masalan: 2*3=6, 
2*4 ni toping. Uni 2*3+2=6+2=8 ko‗rinishida hisoblash o‗rgatiladi. 
3) Ko‗paytirishning qo‗shishga nisbatan taqsimot xossasidan foydalanish. 
4) Ko‗paytirishning o‗rinalmashtirish xossasidan foydalanish. 3*7=7*3 
O‗zgarmas songa ko‗paytirish va bo‗lim jadvali quyidagicha tuziladi. 
Masalan: 4*4=16,4*5=20,4*6=24,4*7=28,4*8=32,4*9=36 yonidan 5*4, 6*4, 7*4, 
8*4, 9*4 ni hisoblash topshiriladi: 
16:4= 20:4= 24:4= 28:4= 32:4= 36:4= yonidan 25:5, 24:6, 28:7, 32:8, 36:9 
topshiriqlari beriladi. 
Tushuntirishda buyumlarning rasmlari, sonli figuralar, kv.sm, kv.dm, 
kartondan qirqilgan uchburchaklardan foydalanish kerak. 
Ko‗paytirish jadvalini tuzish uchun 10x10 ta katak olinadi va uni 
o‗tkazishda to‗g‗ri to‗rtburchakdan foydalanish mumkin. 
3. 
Jadval bilan ko„paytirish va bo„lishni o„rgatish
 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
7 
8 
9 
10 
2 
++
1 2 
3 
4 
5 
6 
7 
8 9 
10 
2 
3 
4 

---

36 
3 
++
4 
++
5 
++
6 
++
7 
++
8 
++
++
++
++
++
9 
 
 
 
 
 
10