2019-yil tabiiy fanlar fakulteti

Tadqiqot natijalarining nazariy va amaliy ahamiyati. 
Mazkur tadqiqot 
natijalari Janubiy Fag’ona ksilofag qo‘ng‘izlarning faunasi, biologiyasi va 
ekologiyasiga oid ilmiy dalillar ko‘lamini yanada kengayishiga ma’lum hissa bo‘lib 
qo‘shiladi.
Ksilofag zararkunandalarning qiyosiy morfologiyasi va tarqalishiga oid 
ma’lumotlar boshqa mintaqalar faunasini o‘rganishda zarur ilmiy manbaa bo‘lishi 
mumkin. Ksilofag zararkunandalarning ozuqa spektri – o‘simliklarining katalogi 
nazariy ahamiyati bilan bir paytda amaliy ahamiyat ham kasb etadiki, shu asosda 
tarkiblangan 1 va 2 pog‘ona o‘simlik guruhlari asosida ularga qarshi kurashni 
tashkillash mumkin. Janubiy Farg‘onaning ksilofag qo‘ng‘izlarining biologik va 
ekologik xususiyatlari ayniqsa, bu jarayonga tashqi omillar ta’sirini o‘zida 
ifodalagan ilmiy dalillar nazariy va amaliy bilimlar qamrovini kengaytirish bilan 
birgalikda bu hasharotlarni turli ekotizimlardagi o‘rni va ahamiyatini izohlash, 
ularning miqdor zichligini, populyasiya sur’atlarini mavsumiy va ko‘p yillik 
o‘zgarishlarini bashorat qilishga imkoniyat yaratadi. Olingan ma’lumotlarning 
barchasi zoologiya, entomologiya, ekologiya, o‘simliklarni himoya qilish fanlaridan 
olib borilayotgan mashg‘ulotlarda, shuningdek, qishloq xo‘jaligi amaliyotida 
qimmatli manb’a bo‘lib xizmat qilishi mumkin.
Tadqiqotning ilmiy yangiligi. 
Mazkur bitiruv-malakaviy ishi Qo`qon o`rmon 
xo`jaligida ksilofag qo‘ng‘izlarni o‘rganish borasidagi dastlabki tadqiqot natijalari 
sanaladi, jumladan; 

Qo`qon o`rmon xo`jaligi ksilofag zararkunandalarining xilma-xilligi, 
tarqalishi, morfologik xususiyatlari izohlangan va ta’riflab berilgan; 

---

8

Qo`qon o`rmon xo`jaligi ksilofag zararkunandalarining ozuqa spektri 
o‘rganilib, ularning barchasi botanik tasnifga muvofiq tegishli guruhlarga ajratilgan; 

ozuqa o‘simliklari mazkur (po’stloqxo’rlar misolida) hasharotlarning 
oziqlanishi, rivojlanish siklidagi o‘rni va ahamiyatiga muvofiq 1 va 2 pog‘onali 
guruhlarga ajratib berilgan; 

Qo`qon o`rmon xo`jaligi sharoitida hayot kechiruvchi 37 turdagi ksilofag 
zararkunandalarining ro’yxati tuzildi, biologik va ekologik xususiyatlari haqida 
ma’lumotlar berildi; 

mazkur hasharotlarni tarqalishi, dunyo tomonlari va yaruslari bo‘ylab 
taqsimlanishi, shuningdek, zarar keltirish darajalariga abiotik omillarning ta’siri 
ham ta’siri keng qamrovli izohlandi. 

ksilofag zararkunandalarga qarshi kurashni tashkillash bo‘yicha bo‘yicha 
kurash choralari va amaliy tavsiyalar ishlab chiqilgan.