2019-yil tabiiy fanlar fakulteti

Manzarali va mevali bog'dorchilikda agrotexnika tadbirlari quyidagicha: 
1) 
zararkunandalar ta'sirida va kasallanish oqibatida qurib qolgan shox-
shabbani kesib tashlash; 
2) 
daraxtlarga doim shakl berib, butab borish, yoshartirish tadbirlarini 
o'tkazish, kasallanish va zararlanish oqibatida to'kilgan mevalarni terib olish; 
3) 
bog' qator oralariga ishlov berish; 
4) 
daraxtlarni oqlash. 
Tashkiliy-xo'jalik tadbirlarini o'tkazish, monokulturadan qutulish - ekinzorlarda 
foydali hasharotlarning ko'payishiga imkon beradi. 

---

72
Bunda foydali turlarning rivojlanishi uchun qulay bo'lgan o'simliklar o'stirish, 
serasal o'tlar ekib qulay sharoit vujudga keltirish zarur.
Almashib ekish - bir dalaga ekiladigan meva daraxtlari boshqa 
ekin turlari bilan almashtirib turilsa, yerda zararkunanda va kasalliklar avj olib 
ketmaydi. 
Shudgor 
qilib 
haydash 
tuproqdagi 
hasharotlarning 
tuxumi, 
lichinkasi va imagosining qirilishiga sabab bo'ladi. Yaxob suvi berilganda ham 
ma'lum natijalarga erishiladi. Ekish muddatining kechiktirilishi yoki erta ekish ham 
ba'zi bir zararkunanda va kasalliklar uchun qulay vaziyat vujudga keltirishi mumkin. 
Yerga mineral va organik o'g'itlar solish to'g'ri tashkil qilinsa, ilmiy asosda 
o'g'itlangan dalalarda o'simliklarning o'sishi va rivojlanishi yaxshi kechib, ular 
zararkunanda va kasalliklarga chidamli bo'ladi. Mineral o'g'itlar o'simliklarning 
osmotik bosimini oshiradi, bu esa so'ruvchi hasharotlarning oziqlanishi uchun 
noqulay hisoblanadi. 
Kaliyli va fosforli o'g'itlar o'simliklar bargi va poyasining mexanik
to'qimalarini mustahkamlaydi, kutikulasini qalinlashtiradi, oqibatda so'ruvchi 
hasharotlar uchun noqulay sharoit vujudga kelib, ularning xartumi o'simliklar 
sharbatini so'rish uchun kaltalik qiladi. 
Azotli, fosforli va kaliyli o'g'itlar o'simlik bitlari, sikadalar oziqlanishining 
vaqtinchalik to'xtashiga sabab bo'ladi. 
Sug'orish foydali va zararli hasharotlar soniga katta ta'sir ko'rsatadi. Namlikni 
xush ko'radigan hasharotlar o'simlik bitlari va ba'zi bir boshqa turlarning rivojlanishi 
uchun sharoit yaratiladi. Quruqsevar - kserofil hasharotlarga salbiy ta'sir etadi. 
Agrotexnika usullaridan, ayniqsa, sug'orishning hasharotlarga ta'siri yaxshi 
o'rganilmagan. 
Har bir ekinda uchraydigan zararkunandaning hayot kechirishini hisobga olgan 
holda hosilni yig'ishga kirishilsa, kelgusida shu turdagi zararkunanda tarqalishining 
oldi olinadi.