Sh. Madayev., M. Kasimova

Glossariy 
353 
Kalom
Kalom
Калам 
o‘rta asrlar musulmon adabiyotida xar 
kanday diniy va falsafiy mavzularda 
mushohada yuritishda (hatto xristianlik 
— nasroniylik va yaxudiylik iloxiyoti 
xaqidagi fikrlarni ham uz ichiga 
oluvchi), keng ma’noda qo‘llaniladigan 
istiloh. 
bo‘lib, 
o‘zining 
maxsus 
ma’nosida 
(ilm-al-kalom), 
islom 
akidalarida obro‘li diniy fikr aytganlarga 
qarab emas,balki aql asosiga tayanib, 
xukm 
chiqarish, 
degan 
mazmunni 
bildiradi.
Konfutsiylik
Confucianism
Конфуцианство
Konfutsiy (Kun Szi, milodgacha 551— 
479 yillar) — mazkur ta’limotning 
asoschisi bo‘lib, qarashlari uning 
izdoshlari tomonidan yozilgan «Lun 
yuy» nomli falsafiy kitobda bayon
etilgan. K.lar ta’limotida «chjun», «i» 
{burchga sadoqat), «syao» (ehtirom) va 
boshka g‘oyalarni ifoda etuvchi «jen», 
(insonparvarlik karashlari tizimi,
markaziy o‘rinni egallaydi
Panteizm
Panteizm
Пантеизм
(yunon. 
pan 
— xamma, 
theos — 
xudo) — 
tarixan shakllangan falsafiy
ta’limot bo‘lib, u xudo bilan tabiat 
birbiriga tamoman mos bo‘lib tushadi, 
ular aynan birdir, ularni bir-biriga 
qarama-qarshi qo’yish, falsafiy tafakkur 
rivojiga putur etkazadi deb da’vo qiladi.
Buddizm
Buddhism
Буддизм
diniy-falsafiy ta’limot bulib, vujudga 
kelishiga ko’ra, dastlabki dunyoviy 
dinlardan (xristianlik va islom kabi) 
biridir. B.ning asoschisi xind shaxzodasi 
Sidxartxa GautamaBuddadir. B.ning 
asosiy -g‘oyasi — boshqa shaklga kirish, 
xalos bo‘lish va nirvanaga etishishdir.
3-mavzu. Falsafiy tafakkur taraqqiyoti bosqichlari: G‘arb falsafasi