Қарши давлат университети боланғич таълим кафедраси

V. Билим олишда онгли муносабатни тарбиялаш 
Бу тарбиявий тадбирни юқоридаги китобдан олинган қуйидаги 
парчаларни синф тарбиявий соатида ишлаб чиқилса, мақсадга мувофиқ 
бўлади. 
1. Илм кўнгил кўзини очур, нодонлик қоронғуликни келтирур, улуғ 
даражалар еткурур, душманларга қурол бўлур, тирикликни сақлар, дунё 
кутмак сабабларини билдирур, йурт ичида ва умумхалқлар ила қандай 
сувратда бўлмак керак эканини ўргатур. Илм олимларнинг хурмати бў, 
уғрилардан қурқусиз давлат ва ҳеч битмайтурган бойликдир. 
2. Олимлар пайғамбарларнинг ворислари, дунёнинг нурлари бўлиб, 
нодонларда дунёда турганлари ҳолда ўликлар хукмидадирлар, чунки улар 
Оллоҳ таолонинг ажиб нарсаларига керак вақтидагина кўз солурлар, лекин 
ибрат ола билмаслар. Керак вақтида сув ичадилар, аммо сувнинг нимадан 
ҳосил бўлгани, чашмаларнинг қаердан келиб, қаерга кетганларидан хабар 
бўлмас. 
3. Илми кўб кимсаларга қараганда оз илмли бўлмакдан уялмангиз, 
балки билмақ қўлингиздан келажак нарсаларни билмай қолувингиздан 
уялингиз, чунки буниси айбдир. 
4. Илм ахлларига нафс ортидан йўрмак ҳеч келишилган иш эмас, 
шунинг учун шарийъат ўлчовидан ташқари мол севмангиз шаҳватларга асир 

---

155 
бўлмангиз. 
5. Ҳар вақт илмга муҳаббат қўйингиз, ўргатилмиш нарсаларни ихлос 
ила тинглангиз, керакликлардан сўнг керакликларни ўрганингиз ва ҳар бир 
илмдан кўркам бў билингиз, хеч вақт илмга такаббурлик кўрсатмангиз. 
6. Илм ўрганмак ҳарнақадар гўзал иш бўлса-да, бузук, ният ила 
бўлганида гўзаллиги йўқ олур. Шунинг учун "Биздан Оллоҳ таоло ризо 
бўлсин ҳам яхши ишларга сабаб бўлсин", деб нийат этингиз. Бу эса яхши 
ниятдир. "Имом, муаззин, охунд, қозий ёки муаллим, мударрис ва 
нима бўлса-да, бир мартабага эришсак эди", деб ниййат этмангиз, 
кўнглингизда бу каби нарсалар бў, чиқарингиз, чунки бў йахши ниййат 
эмасдир. Зеро илмдан мақсад даража эмас, балки фойдали одам бўлмакдир. 
7. Хазинангизда бўлган илмдан ортиқни даъво этмангиз, ўз-ўзингизга 
улуғлик ила ҳукм айламангиз. Билурсизми, донолари кў ва йирик бўлган 
бошокдар ҳар вақт бошларини қўйи солиб турурлар. Донсиз ёки донли 
бошоқлар бошларини йўқори кўтариб турурлар, озгина ҳаво силкинса, 
силкина бошлайдилар, ҳолбуки, ўзларининг ўтга ёндирмакдан бошқа 
фойдалари бўлмас. 
1. "Сўнгги ахборот" минути ўтказиш. Ўқувчиларга навбат билан ҳафта 
мобайнида Ватанимиз ва чет эл янгиликларидан тўплаб, муҳокома қилинади. 
Материаллар газета, радио ва телевидениядан тўпланади. Бунинг учун ҳар 
тарбиявий соатда 3-4 минут вақт ажратилади. давомида ҳар бир ўқувчи бу 
тадбирда бир марта қатнашади. 
2. Ўқувчиларни 
мактабдаги 
фан 
тўгаракларга 
қатнашишини 
этиш ва кузатиш. 
3. "Ўйлаб кўр", "Баҳс", "Билиб қўйган яхши", "Янгиликлар", 
мавзуларда синфнинг мунозара бурчагини ташкил этиш. 
4. Газета ва журналларга обуна бўлишини таъминлаш. 
5. Радио ва телевиденияларда ўтадиган ўқувчиларбоп эшиттириш 
кўрсатувларни эшитиш ва кўриш, уни муҳокома қилиш. 
6. Фан хафталикларида иштирок этиш. 
7. Фанга оид мактабда ташкил этиладиган кўргазма, кеча, бадиий 
олимпиадаларда қатнашиш.