Morfologiya (Die Morfologie)

3.  Modal fe`llar 

Modal fe`llar ish-harakatni bildirmay ish-harakatga bo`lgan 

munosabatni bildiradi. 

Modal fe`llar oltita ( müssen, sollen, wollen, mögen, können, 

dürfen).  Ular  alohida  qo`llanilmaydi.  Mustaqil  fe`lning  Infinitiv 

(noaniq  shakli)  bilan  birgalikda  qo`shma  kesim  hosil  qiladi.  Modal 

fe`l tuslanadi . Fe`lning Infinitiv shakli o`zgarmaydi. 

Masalan: Ich will ein Buch   lesen. 

   

Du willst ein Buch  lesen.  

Er will ein Buch lesen. 

Fe`llarning boshqa so`zlar bilan bog`lanishiga ko`ra bo`linishi 

 

 

Fe`llar ma`nosi va boshqa so`zlar bilan bog`lanishiga ko`ra ikki 

turga bo`linadi. 

1) O`timli fe`l (Transitive Verben) 

2) O`timsiz fe`l (Intransitive Verben) 

O`timli  fe`l  (Transitive  Verben)  tushum  kelishigidagi 

to`ldiruvchini 

talab 

qiladi. 

Wen? 

Was?(Kimni? 

Nimani?) 

so`roqlariga javob bo`ladi.  

Nehmen – olmoq 

Lesen- o`qimoq 

Hören  - eshitmoq 

Schreiben – ezmoq 

Sagen – aytmoq 

Fragen – so`ramoq 

 

O`timli  fe`llar    lug`atda  vt  shaklida  belgilanadi.  O`timsiz  fe`l 

predmetga  o`tmaydigan  ish  harakatini  anglatadi.  O`timsiz  fe`ldan 

keyin turuvchi ba`zan predlogli to`ldiruvchini talab qiladi. 

 

Leben – yashamoq 

 

Schlafen – uxlamoq 

 

Schwimmen – suzmoq 

 

Sitzen – o`tirmoq 

 

Sie sitzen im Zimmer – Ular uyda o`tiribdilar 

---

 

43 

 

O`zlik  fe`llar  o`timsiz  fe`l  bo`lib,  ish-harakat  bajaruvchining 

o`ziga  o`tishini anglatadi. Ular sich olmoshi bilan birga qo`llanadi. 

 

Sich kleiden 

 

Sich waschen 

 

Sich kämmen 

 

Sich fürchten