Morfologiya (Die Morfologie)

3.Sifatlarning kuchli turlanishi 

b) agar sifat oldida artikl yoki olmosh bo`lmasa:  

guter Freund 

c) sifat oldida sanoq son bo`lsa: drei kluge Freunde 

d) sifat oldida  viele, einige, wenige noaniq olmoshlar bo`lsa: 

viele groβe Bäume.  

4.  Sifatlarning aralash turlanishi 

Agar  sifat oldida birlikda  noaniq   artikl  yoki  egalik  olmoshlari 

hamda  kein so`zi bo`lsa sifatlar aralash turlanish bilan turlanadi. 

Masalan: ein blaues  Kleid 

               eine schwarze Bluse 

               ein brauner Anzug 

5.Sifat darajalari ( Die Steigerungstufe der Adjektive)   

 

Nemis tilida ham sifatlar o`zbek tilidagidek uch darajaga ega: 

Oddiy  daraja  (  der  Positiv),  qiyosiy  daraja  (  der  Komparativ), 

orttirma daraja (der Superlativ). 

 

Oddiy darajalardagi sifatlardan qolgan darajalardagi sifatlar 

yasaladi. 

 

Qiyosiy darajada bir predmet belgisi boshqasiga nisbatan ortiq 

yoki  kamligi  ifodalanadi.  Bu  –  oddiy  darajadagi  sifatga  –  er  (-roq) 

qo`shimchasini qo`shish bilan yasaladi. 

 

Oddiy  darajadagi  sifatlarda  a,  o,  u  unlilari  bo`lsa,  ular  (..  ) 

umlaut oladi. Masalan:  

 

 

schlang – schlänger 

 

 

lang  - länger 

 

 

groβ  - gröβer   

 

Predmet  belgilari  o`zaro  qiyoslanganda  –  als  bog`lovchisi 

qo`llaniladi. 

 

Der Kucher  ist  süβer als die Schocolade 

 

Orttirma  daraja  oddiy  darajadagi  sifatga  –  ste  siffiksini 

qo`shish bilan yasaladi. Bunday holda sifat oldida  am predlogi ham 

bo`ladi. Masalan:  

 

stark – stärker – am stärksten  

 

klein – kleiner – am kleinsten 

---

 

33 

 

Aniqlovchi  bo`lib  kelgan  sifat  aniqlanmish  ot  =  rodi,  kelishigi 

va soniga qarab o`zgaradi. 

Masalan: 

 

Der jungiste Schüler 

 

Das klugeste – Mädchen  

 

Ular xuddi sifatlarning kuchsiz turlanishidek turlanadi. 

 

Shunday  sifatlar  borki  ular  sifat  darajalarini  yasaganda 

umumiy qoidalarga bo`ysunmaydi: 

Masalan: 

 

gut – besser – am bester, der besten 

 

viel – mehr – am meisten 

 

gern – liber -  am liebsten 

 

hoch – höher – am höchsten 

 

nah – näher – am nächsten