Microsoft Word shamoli muhammadiy ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 

23

talqini uchun ulamolar har xil so‘zlarni aytganlar. Ba’zilar deganlarki, bu daraxt 

ko‘pincha, Shom iqlimida bo‘ladi. Shom zamini albatta muborakdir, chunki unda yetmish 

payg‘ambar chiqqanlar. Ba’zilar deganlarki, bu daraxtda manfaat ko‘pdir. Jumladan, Abu 

Na’im deganlar: bunda yetmish bemorlikka shifo bor, shularning biri—moxovlik. Bu 

daraxtning umri uzun bo‘lib, qirq yilda meva beradi. O’zi ming yil yashaydi. 

 

117. Anas roziyallohu anhu dedilar; Bir kun Rasululloh sollallohu alayhi vasallam taom 

uchun chaqirildilar. U zot qovoqni xush ko‘rar edilar. Men buni bilganim uchun tovoqning 

har tarafidan uni axtarib topib, oldilariga qo‘yar edim. 

 

118. Jobir bin Toriq roziyallohu anhu dedilar: Bir kun men Rasululloh sollallohu alayhi 

vasallam huzurlariga kirdim. Qarasam, qovoqni kesib, mayda-mayda qilib turgan 

ekanlar. Men so‘radim: buni nima qilinadi? U zot dedilar: Buni solib, taomimizni 

ko‘payturamiz. 

 

I z o h. Bu qovoq po‘sti ichi ham usti ham ko‘kish bo‘lib, sariq osh qovog‘idan boshqadir. 

Yog‘ qovoqlar suratida bo‘ladi. Arabistonda Dubbo-n-Nabiy (Payg‘ambar qovog‘i) nomi 

bilan mashhurdir. Bu qovoqning ham manfaati ko‘pdir. Tibb kitoblarida nihoyatda ta’rif 

qilinadi. Aqlni tez, dimog‘ni quvvatli qiladi.  

 

119. Anas roziyallohu anhu dedilar: Bir chevar sahoba Rasululloh sallollohu alayhi 

vasallamni mehmon qildi. Men u ziyofatga hamroh bo‘lib bordim. U zotning huzurlariga 

arpa unidan bo‘lgan non va qovoq solingan va koq go‘sht solingan sho‘rva xozir qildilar. 

O’sha kun men Rasululloh, sollallohu alayhi vasallamni ko‘rdimki, kosaning har tarafidan 

qovoqni axtarib, topib yer edilar. O’sha kundan boshlab, men qovoqni yaxshi ko‘radigan 

bo‘lib qoldim.  

 

120. Oisha roziyallohu anho dedilar: Rasululloh sallollohu alayhi vasallam shirinlik va 

asalni yaxshi ko‘rardilar. 

 

I z o h. Hadisning zohiridan har bir shirinlikni yaxshi ko‘rishlari ma’lum bo‘ladi, lekin 

ba’zi ulamolar arpa holvasi murod qilingan deydilar, u zamonda shirinlik yog‘ va boshqa 

narsalardan qilinar edi, deganlarki: Hammadan avval Usmon roziyallohu anhu xolva 

qildirib, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam huzurlariga keldilar va sollallohu alayhi 

vasallam uni ko‘p pisand qildilar. U holva un, asal va yog‘dan tayyor qilingan bo‘lib, u 

zamonda shakar iste’moli u qadar rivoj topmagan edi, shuning uchun shirin narsalar 

aksari asal, yog‘, xurmodan qilinardi. 

 

121. Ummu Salama roziyallohu anho dedilar: Men qovurg‘a go‘shtidan bo‘lgan kabobni 

Rasululloh, sollallohu alayhi vasallam huzurlariga taqdim etdim. U zot u go‘shtdan 

tanovul qildilar. Keyin yangi taxorat qilmay nomozga turib ketdilar.  

 

122. Abdulloh ibn Xoris roziyallohu anhu dedilar: Rasululloh sollallohu alayxi vasallam 

bilan barobar masjidda kabob go‘sht tanovul qildik. 

 

I z o h. Bu xadisdan masjidda yemoq va ichmoq joizligi ma’lum bo‘ladi. Basharti, non 

ushog‘i va boshqa narsalar to‘kilib iflos qilmasa, agar iflos qiladurgon bo‘lsa, makrux 

bo‘ladi. Ba’zilar deganlarki, balki Rasululloh, sollallohu alayhi vasallam e’tikofda o‘tirgan 

vaqtlarida masjidda bu voqea bo‘lgan.  

---

Shamoili Muhammadiy. Muhammad at-Termiziy