Олий ва ўрта маҳсус таълим вазирлиги тошкент молия институти

ИCО
га қизиқиш 
тобора ортиб бораётгани туфайли 
Статус
деб номланган 
Сингапур
блокчейн-
стартапи токенларини жойлаштиришда э
тҳереум
платформаси ишида 
бузилишлар рўй берди. Криптовалюталарни ўрганишга бағишланган илмий-
изланиш Смитҳ + Cроwн он-лине ресурси хозирги вақтда 
ИCО
ташкил 
қилаётган ёки 2017 йил ноябригача бу ишни амалга оширмоқчи бўлган 50 
компания ҳақида маълумот берган. Бунинг маъноси шундаки, 
ИCО 
лар 
атрофида молиявий пуффак хосил бўлмоқда ва агарда бу пуффак ёрилса, 
ушбу сегментгаи инвесторларнинг криптовалюта ва токенларга бўлган 
қизиқиши сезиларли равишда камайиши мумкин. 
ИCО
ларга бўлган катта 
қизиқиш унчалик ҳайратланарли эмас, чунки 
ИCО
лар стартап бизнесга 
венчур инвестицияларга нисбатан тезроқ ва қулайроқ холатда яхшигина 
капитал жалб қилиш ва тезда биржага чиқишга имкон беради. Ҳақиқатан ҳам 
классик усулдаги инвестицияда янгишга cапитал жалб қилиш учун сиз 
инвесторлар учун тақдимот қилишингиз керак, биржага келиб, 
маслаҳатчилар ёллашигиз лозим, акциялар эмиссия қилишингиз зарур, 

---

324 
эмиссия эса махсус органлар томонидан назорат қилинади ва хакозо. Бу 
қийинчиликларни айланиб ўтиб, инвестициялар учун керакли бўлган 
маблагларъни хозирда бошқарилмайдиган криптовалюталар бозоридан жалб 
қилиш жуда ҳам осон йўл албатта. Лекин бу ишларнинг ҳавфли томонлари 
ҳам бор. Бу худудни 
терра инcогнито
деб билиб, қонун билан тўқнашиб 
қолмаслик учун эхтиёткорлик билан иш олиб бориш лозим бўлади. Исталган 
хуқуқий ёки жисмоний шахс, агар уларнинг ишончини қозона олмасангиз, 
сизни “
компания мени бу иш билан боғлиқ таваккалчиликлар ва рисклар 
билан тўлиқ таништирмаган
” деб, компанияни фирибгарликда айблаб, судга 
бериши мумкин. “
Криптовалюталар юқори даражадаги рискка эга бўлгани 
учун, хозирча уларга пул тикмаган маъқул, чунки компаниянинг сизга 
қандайдир даромад бериши ичун ҳеч қандай ҳуқуқий асос мавжуд эмас
” деб 
маслаҳат ҳам берадилар. Лекин кўпчилик экспертларнинг фикрига кўра, узоқ 
муддатли перспективада криптовалюталар бозори ўсишда давом этади, 
блокчейн технологияси эса анъанавий молияда янада кенгроқ миқёсда 
қўлланилаверади. Хозирда эса криптовалюталар оламида инвесторлар ва 
компаниялар орасида ҳеч қандай қонунчиликда кўзда тутилган хуқуқий асос 
бўлмагани туфайли, инвесторларнинг жуда катта миқдордаги даромад 
олишларига имкон яралади ҳамда фирибгарлик учун ҳам катта имконият 
пайдо бўлади. Хозиги даврда 
ИCО
ларда майда инвесторларнионг пуллари 
айланаяпти, кейинчалик эса бу сохага банклар, фондлар ва давлат жалб 
қилиниши туфайли криптовалютага қизиқиш янада ортади. Хозирча 
криптовалюталар курсининг бир ошиб ва бир камайиб туриши табиий бир 
холдир.