Жадвал -2
Сув, буғ ва сиқилган ҳавонинг нисбий йиллик сарфи (битта
шартли таъмирлаш учун).
Сарф ставкаси
Таъмирлаш корхонасининг йиллик дастури бўйича
харажатлар, сўм (х 100 сўм).
500
1000
2000
3000
4000
5000
Сув
Буғ
Сиқилган ҳаво
0,15
2,00
0,15
0,12
1,80
0,12
0,10
1,6
0,10
0,09
1,40
0,09
0,08
1,20
0,08
0,07
0,90
0,07
ИТХ, хизматчилар ва кичик хизматчи ходимларнинг (КХК) асосий иш
ҳақилари мавжуд корхонанинг ишлаб чиқариш –харид молия режаси бўйича
белгиланиши мумкин.
Якунланмаган ишлаб чиқариш нархи йириклаштирилган ҳолда
қуйидагича ҳисобланиши мумкин:
В
п
=N
пр
·С
ц
,
(11)
бу ерда С
пз
=С
ц
+С
ох
–келтирилган таъмирлашнинг ишлаб чиқариш (заводдаги)
таннархи, сўм,
t –ишлаб чиқариш цикли узоқлиги (операцияларнинг келишув
графиги ѐки статистик маълумотлар бўйича).
Шахсий айланма воситалар меъѐри бўлмаган ҳолда уларнинг умумий
қиймати тўлиқ таннархдаги маҳсулотнинг йиллик маҳсулот чиқариш
ҳажмининг 10…15 % ўлчамида қабул қилиш мумкин. Уларнинг қиймати
тахминан қуйидагича бўлиши мумкин ( % ): ишлаб чиқариш захираси – 94,
алмаштириш фандидаги двигателлар, узеллар ва агрегатлар – 8, эҳтиѐт
қисмлари – 34, хомашѐ , асосий ашѐлар ва харид ярим фабрикатлари – 28
(таъмирлаш ашѐлари 21, бошқа ашѐлар - 7 ); нархи паст ва тез ейилувчан
буюмлар – 24; тайѐр маҳсулот – 3: якунланмаган ишлаб чиқариш объектлари
– 3.
410
Режалаштирилган даврдаги жами ишлаб чиқарилган ( харид ) маҳсулот
ҳажми.
В
п
= N
пр
С
оц
, ( 12 )
бу ерда N
пр
– келтирилган бирликдаги лойиҳаланилаѐтган таъмирлаш
корхонасининг йиллик ишлаб чиқариш дастури, дона;
С
оц
– тегишли маҳсулотнинг харид нархи, сўм.
Хўжаликларнинг МТУ нинг лойиҳаларида ва сотиладиган таъмирлаш
маҳсулотларини ишлаб чиқармайдиган бўлим (цех) лар учун бу кўрсаткич
режалаштирилаѐтган давр учун таъмирланаѐтган маҳсулотнинг цех таннархи
бўича қуйидаги формула балан аниқланади:
В
п
= = N
пр
* С
ц
. ( 13 )
Келтирилган бирликда ишлаб чиқариш дастури:
N
пр
= Т
об
/Т
п
,
бу ерда Т
об
–корхонадаги умумий меҳнат сарфи, одам –с.;
Т
п
–машина –вални таъмирлаш меҳнат сарфи, одам-с.
Битируволди амалиѐти даврида олинадиган дастлабки маълумотлар
таркиби (улар лойиҳаланилаѐтган ва мавжуд таъмирлаш корхоналарнинг
асосий
техник
–
иқтисодий
кўрсаткичларини
таҳлил
қилишда
фойдаланилади):
-асосий ишлаб чиқариш фондларининг (захиралар сармояси К) нархи,
сўм;
-айланма воситалар нархи С
об
, сўм;
-келтирилган таъмирдаги йиллик дастур N
пр
, дона ѐки шартли
таъмирларда N, шартл. таъм. ва млн сўм;
-саноат –ишлаб чиқариш ходимлар сони Р
урт
, одам;
-таъмирланаѐтган маҳсулотнинг тўлиқ (цех) таннархи С
п
(С
ц
), сўм;
-таъмирланадиган маҳсулотнинг жами (товар) ҳажми В
п
(В
т
), млн сўм;
-ишлаб чиқариш майдони Fn,м
2
;
-режали (балансли) фойда П
б
, сўм;
-фонд қайтими Кор, сўм/сўм;
-умум ишлаб чиқариш фонда (УИЧФ) фаол қисмнинг фонд қайтими,
сўм/сўм;
-фонд билан қуролланганлик даражаси Кв, сўм/одам;
-ишлаб чиқариш майдонларини ишлатиш кучаланиши К
F
, сўм/м
2
;
-жиҳозларни ишлатиш кучланиши К
об
, сўм жиҳоз бирлигида;
-рентабеллик умумий Ро, %, битта таъмирлаш объекти учун Рп, % ва
товар маҳсулоти учун Рт, %;
-1 сўм товар маҳсулотига нисбатан харажатлар сарфи, Ст, сўм;
-айланма воситаларининг қопланувчанлик коэффициенти Коб;
-айланма воситаларнинг қопланувчанлик даври Дп, кунлар:
-меҳнат унумдорлиги Пт ва Птб, сўм// одам,
-эҳтиѐт қисмлар харажатлар сарфини ҳисобга олинмаган ҳолатдаги
меҳнат унумдорлиги П
1
T
, сўм/одам.
Хўжалик МТУ ларини лойиҳалашда Соб, Пб, Ра, Рп, Рт, Ст Коб ва Дп
кўрсаткичлари ҳисобланмайди.
411
Олинган маълумотлар диаграмма, графиклар кўринишида алоҳида
чизма варақларида лойиҳа, битирув малакавий иши (БМИ), магистрлик
диссертациянинг (МД) илова қисмида тақдим этилиши мумкин.
Техник –иқтисодий кўрсаткичларни таҳлил қилишда намунавий лойиҳа
маълумотларидан ҳам фойдаланиш мумкин. Лойиҳанинг (БМИ ѐки МД)
хулоса қисмида бу кўрсаткичларни яхшилаш қандай илмий –техник
тадбирлар асосида амалга оширилиш сабаблари кўрсатилиши лозим.
Do'stlaringiz bilan baham: |