Toshkent davlat agrar universiteti termiz filiali meva-sabzavotchilik, uzumchilik

Piyoboshining o‘rtacha vazni: 
mayda (50 
g 
gacha), o‘rtacha (50-120 
g
), yirik 
(120 
g 
dan ortiq); 
Tashqi quruq qobig‘ining rangi: 
och sariq, jigarrangi. To‘q jigarrang, pushti 
jigarrang, Har xil binafsharang, oq, oq-yashil 
Sersuv qobig‘ining rangi: 
oq, oq-yashilroq, oq-sariq jilvali, oq-binafsha jilvali; 
Sersuv qobig‘ining qalinligi: 
qalin, o‘rtacha, yupqa (o‘rta osiyo navlarida sersuv 
qobig‘i qalin bo‘ladi); 
Murtaakliligi: 
kam – 2 ta, o‘rtacha – 2-3 ta va ko‘p – 3-5 ta xamda undan ko‘p 
murtagli; 
Uyaliligi: 
kam (uyasida 1-2 ta piyozboshi bo‘lgan), o‘rtacha (2-3), kup (4-6 ta 
uyasi bo‘lgan); 
Piyozning mazasi: 
shirin, bir oz achchiq, yarim achchiq, achchiq; 
Vegetatsiya davri: 
ertapishar (maysa chiqargandan to piyozi etilguncha 150 kun), 
o‘rtapishar (150-180 kun), kechpishar (180 kundan ortiq). 
Ishni bajarish tartibi. 
O‘quvchilar yangi uzib olingan o‘simliklar, ya’ni piyoz va 
mulyajlardan foydalanib, oddiy piyozning morfologik belgilari bilan tanishadilar, 
respublikamizda rayonlashtirilgan navlarini 1-jadval bo‘yicha ta’riflaydilar. 
Ta’riflash sxemasining bo‘sh ustunlariga navlarning nomi yoziladi.
Piyozning juda qisqarib ketgan poyasi 
tubi
deyiladi. Naysimon barglari ana shu 
tubiga birikkan bo‘ladi. Bu barglar qo‘ltig‘ida kurtaklar (boshlang‘ich kurtak) 
shakllanadi. Har bir navbatdagi barg oldingi bargining maxsus teshigi ichidan chiqadi. 
Natijada soxta poya hosil bo‘ladi. Barglar novi asosida zaxira oziq moddalar 
to‘planadi, ular yo‘g‘onlashib piyoz bosh hosil qiladi. 
Barglari naysimon bo‘lib, ko‘pincha mum g‘ubor bilan qoplangan, rangi har xil 
jilvali yashil. 
Piyozbosh pastki quriydigan qismi 
tovon 
deb ataladigan tubdan, quruq va sersuv 
(rchiq va yopiq) qobiq, murtak va bo‘yin qismlardan tuzilgan. Bo‘yin – bu bir-biriga 
zich yondashgan barglardir. Bo‘yinning haqiqiy piyozga o‘tish joyi 
yelka
deb ataladi. 

---

~ 332 ~ 
Piyozning shakli yassidan to sigarasmongacha bo‘ladi. Yirik-maydaligi ekishga va 
parvarish qilishga bog‘liq. Quruq qobig‘ining rangi oq, sariq, jigar rang va har xil 
jilvali binafsha rangda bo‘ladi. 
O‘rta Osiyoda ekiladigan navlari maysa chiqargandan to piyozni yetilguncha 130 – 
200 kun o‘tadi. Vegetatsiya davri 150 kungacha bo‘lganlarni ertapishar, 150 – 180 kun 
bo‘lganlari o‘rtapishar va 180 kundan ortiq bo‘lganlari kechpishar hisoblanadi.