2- ma’ruza Oqsil strukturalari va xossalari. Murakkab oqsilar va ularning turlari. Nuklien kislotalar. Reja

12-rasm. Nuklein kislotalarning elementar tarkibi. 
Adenil kislotasi fosfat kislota qoldig‘iga bitta yoki ikkita fosfat kislota qoldig‘i 
biriktirib adenozindifosfat (ADF) yoki adenozintrifosfat (ATF) hosil qiladi.
ATFdagi yuqori energetik bog‘ning gidrolizi hisobiga 30 kDj/mol energiya 
ajralib chiqadi.
ADF va ATF dan tashqari yuqori energitik bog‘larga ega bo‘lgan boshqa 
birikmalar malum: argininfasfat, fosfoglitserin kislota, atsetilkoferment A va 
boshqalar. Bu moddalar modda almashinishi uchun nihoyatda muhim bo‘lib, nafas 
olish, bijg‘ish va fotosintez to‘plangan energiya sarflanadi. Malum fermentlar 
tasirida fosforli va boshqa guruhli yuqori energetik bog‘lar boshqa moddalarga 
o‘tkazilishi mumkin.
Oksidlanish-qaytarilish reaksiyalari fermentlari tarkibiga kiruvchi ayrim 
nukleotidlarda 
purinli
yoki 
pirimidinli
asoslar o‘rnida vitaminlar bo‘ladi (masalan, 
nikotin kislotasining amidi). Shunday qilib murakkab nuklein kislotalarning ayrim 
tarkibiy qismlari ham malum fiziologik funksiyalarni bajaradi. 
Adenil kislotasi fosfat kislota qoldigiga bitta yoki ikkita fosfat kislota qoldigi 
biriktirib adenozindifosfat (ADF) yoki adenozintrifosfat (ATF) hosil qiladi.
ATFdagi yuqori energetik bogning gidrolizi hisobiga 30 kDj/mol energiya 
ajralib chiqadi.
ADF va ATF dan tashqari yuqori energitik boglarga ega bo’lgan boshqa 
birikmalar malum: argininfasfat, fosfogliserin kislota, asetilkoferment A va 
boshqalar. Bu moddalar modda almashinishi uchun nihoyatda muhim bo’lib, nafas 
olish, bijgish va fotosintez to’plangan energiya sarflanadi. Malum fermentlar tasirida 
fosforli va boshqa guruhli yuqori energetik boglar boshqa moddalarga o’tkazilishi 
mumkin.

---

Oksidlanish-qaytarilish reaksiyalari fermentlari tarkibiga kiruvchi ayrim 
nukleotidlarda